تولد و دوران كودكي:
آية‌الله معرفت در سال 1309 هجري شمسي در كربلا در ميان خانواده‌اي روحاني و دوستدار قرآن و عترت به دنيا آمد. پدرش مرحوم شيخ علي معرفت از روحانيان با فضيلت بود كه از پانزده سالگي ساكن كربلا شده بود. خاندان آية‌الله معرفت همه اهل علم و تقوا بودند و در اين راستا سابقه‌اي 300 ساله داشتند و همگي فرزندان مرحوم شيخ عبدالعالي ميسي، صاحب رسالة ميسيّه بودند كه از قرية ميس جبل عامل به اصفهان هجرت مي‌كند و جد بزرگ آية‌الله معرفت با اهل و عيالش به كربلا مي‌رود و در آنجا زندگي مي‌كند.
دوران تحصيل:
آية‌الله معرفت، تحصيلات خود را در مكتب خانه‌هاي آن روزگار آغاز كرد و حتي كتاب جامع المقدمات را هم در آن مكتب خانه‌ها فرا گرفت. پس از آن وارد حوزه علميه كربلا شد و با تلاش فراوان به فراگيري دروس دورة سطح پرداخت. بخشي از دروس سطح را نزد پدر و بخش ديگري را نزد استادان حوزه علميه كربلا فرا گرفت. پس از آن به درس خارج فقه و اصول رفت و يك دوره خارج اصول و بخشي از خارج فقه را در همان حوزه مبارك به پايان رساند.
سپس براي بهره‌مندي از محضرآية‌الله العظمي خويي(ره) و ديگر استادان حوزه علميه نجف، وارد اين شهر شد. در آنجا نيز از محضر علماي فرزانه، بهره‌هاي فراوان برد. پس از آن وارد حوزه علميه قم شد و پس از چندي شركت در درس مرحوم ميرزاهاشمي آملي، تدريس رسمي خود را آغاز كرد.
آية‌الله معرفت در طول سالهاي تحصيل، همواره از تدريس كتب و دروس حوزوي بازنماند؛ حتي به تدريس دروسي كه امروزه در حوزه‌ها متداول نيست ـ مانند رياضيات ـ مي‌پرداخت و همراه با تحصيل و تدريس، به پژوهش در گستره‌هاي گوناگون علمي و ديني مي‌پرداخت. در اين راه، از هيچ تلاشي دريغ نمي‌ورزيد؛ به گونه‌اي كه به گفته خود گاه تا سحر براي حل مسأله‌اي بيدار مي‌ماند و به تأمل و كاوش در كتب مختلف مي‌پرداخت.
استادان و دوستان:
آية‌الله محمدهادي معرفت، در سالهاي تحصيل خود محضر علماي بزرگ و استادان سترگي را درك كرد. جامع‌المقدمات را درمكتب خانه نزد مرحوم شيخ علي اكبر نائيني فرا گرفت و بخشي از دروس مقدمات را به همراه پسر عموي خود، مرحوم شيخ محمد جواد معرفت نزد پدر آموخت. سيوطي را نزد مرحوم شيخ سعيد تنكابني و مغني، معالم و كفايه را نزد مرحوم شيخ محمدحسين مازندراني فرا گرفت. براي فراگيري مطول، به محضر اديب نيشابوري مشرف شد و بخشي از قوانين را نزد سيد حسن آقامير خواند. يك دوره خارج اصول و بخشي از خارج فقه را نزد مرحوم آية‌الله شيخ يوسف بيارجمندي خراساني آموخت.
با ورود به حوزه علميه نجف، به درس آية‌الله‌العظمي خويي(ره) رفت و يك دوره كامل اصول و بخشي از فقه را از ايشان فرا گرفت. همچنين به درس استادان بزرگي چون آقاميرزا باقر زنجاني، شيخ حسين حلّي، آية‌الله حكيم و مرحوم آقاي فاني شرفياب شد و تا زماني كه در نجف بود به درس امام خميني(ره) مي‌رفت و از آن بهره مي‌برد.
پس از هجرت به قم، حدود دو سال به درس مرحوم ميرزاهاشم آملي رفت و پس از آن، تدريس را ادامه داد و در ضمن آن به تأليف مي‌پرداخت.
از دوستان وي مي‌توان مرحوم سيد عبدالرضا شهرستاني و مرحوم حاج آقا محمد شيرازي را نام برد.
فعاليتهاي علمي و فرهنگي:
آية‌الله محمدهادي معرفت در طول عمر خود خدمات علمي و فرهنگي بسياري را به جامعة شيعي ارزاني داشته است. او در كربلا با گروهي از فضلاي آن ديار با سرپرستي حجة‌الاسلام والمسلمين آقاي شهرستاني، مجله‌اي را به نام «اجوبة‌المسائل الدينيه» منتشر ساختند كه در آن به شبهات گوناگوني كه در گستره‌هاي مختلف ديني مطرح مي‌شد، پاسخ داده مي‌شد.
وي در طول ساليان تحصيل و پس از آن، همواره به تدريس علوم ديني در حوزه‌هاي علميه كربلا، نجف و قم اشتغال داشته است و از اين رهگذر، شاگردان فرهيخته و ممحضي را تربيت كرده و به عالم اسلام ارزاني داشته است كه اين تلاش، هم اكنون نيز ادامه دارد؛ بخشي از اين تدريسها، تدريس علوم قرآني بوده است كه با توجه به نيازهاي عالم اسلام و كمبودهاي موجود در حوزه‌هاي علميه، آثار و بركات فراواني را به همراه داشته است؛ به گونه‌اي كه مي‌توان آية‌الله معرفت را احياگر دروس علوم قرآني، در عصر اخير در حوزه‌هاي علميه دانست.
آية‌الله معرفت در طول عمر با بركت خود كتابها و مقالات فراواني را منتشر ساخته است كه برخي از آنها به شرح زير است:
1ـ ولايت فقيه؛
2ـ دقت فوق‌العاده شيخ در استنباط مسائل؛
3ـ فرضيه بازگشت روح؛
4ـ مصونيت قرآن از تحريف؛
5ـ حديث «لاتعاد»؛
6ـ تناسب آيات؛
7ـ آموزش علوم قرآن؛
8ـ تاريخ قرآن؛
9ـ التفسير و المفسرون؛
10ـ التهميد، في علوم القرآن؛
11ـ شبهات وردود؛
12ـ التفسير الأثري الجامع.
آية‌الله معرفت، غروب جمعه 29 دي ماه 1385 در سن 76 سالگي دعوت حق را لبيك گفت.
خداوند او را با اولياء الله محشور كند انشاء الله
