تولد و دوران كودكى
آيت الله ابراهيم امينى در سال 1304 در نجف آباد در خانواده مذهبى و علاقهمند به اهل بيت(علیهم السلام) ديده به جهان گشود. پدرش حسين نام داشت و پيشه اش كشاورزى بود و از محصول باغ شخصى خود، زندگى خانواده را تأمين می كرد. مادرش نيز خانه دار بود. پنج ساله بود كه پدرش را از دست داد و تنها راه معيشت خانواده آنها، اجاره بهاى ملكى بود كه داشتند. از اين رو زندگى آنها در آن روزگار به سختى می گذشت. پدر و جدّ او از افراد متديّن و خيّر بودند و به فقيران و محرومان كمك می كردند.
دوران تحصيل
آيت الله امينى دروس كلاسيك را تا ششم ابتدايى در يكى از مدارس غير دولتى و شبانه به پايان رساند و در جلسات قرآن كه در مساجد تشكيل می شد، شركت جدى داشت. از همان سالها عاشق طلبگى و تحصيل علوم دينى شد و در فروردين 1321 پس از كسب رضايت مادر همراه دو تن از دوستان خود به حوزه علميه قم آمد و در مدرسه حاج ملا صادق سكونت داشت. روزگار او همزمان با اشغال ايران به دست نيروهاى متفقين بود و از اين رو ارزاق عمومى كمياب شده بود و مردم در معيشت دچار مشكلات فراوان شده بودند. او در اين مدت در روزهاى پنجشنبه و جمعه در درس اخلاق امام(ره)شركت می كرد و شبهاى جمعه نيز به درس اخلاق آقا حسين قمى می رفت. نماز مغرب و عشا را در فيضيه به امامت آيت الله سيد محمد تقى خوانسارى می خواند تا اينكه ايام تعطيلى حوزه هاى علميه و فصل تابستان فرا رسيده و دوره سه ماهه حضور او در قم به سر آمد.
در تابستان آن سال به زادگاه خود بازگشت، امّا در سال تحصيلى بعد به دليل كمبود و گرانى ارزاق عمومى و مشكلات معيشتى نتوانست به قم برود و به سفارش از استادان و دوستان به حوزه علميه اصفهان رفت و در مدرسه نوريه ساكن شد. حوزه علميه اصفهان در آن روزگار رونق فراوانى داشت و در امور معنوى نيز بسيار شگفت آور بود. آيت الله امينى در اين سالها به تكميل دروس دوره سطح مشغول شد و همواره از محضر استادان اخلاق، همچون حاج ميرزا على شيرازى بهره می برد. مدت حضور او در اصفهان نزديك به شش سال بود. در سال 1326 براى ادامه تحصيل به حوزه علميه قم رفت تا از محضر استادان آن ديار نيز كسب فيض نمايد. در آنجا نيز از محضر آيات عظام و استادان بسيارى در فقه و اصول و حكمت بهره برد و در كنار آن به تهذيب نفس و بهرهمندى از دروس اخلاق اشتغال داشت. در اين مدت از تدريس دروس فرا گرفته نيز غافل نماند.
استادان و دوستان
آيت الله ابراهيم امينى در طول سالهاى تحصيل خود، به محضر علما و استادان بسيارى شرفياب شد. او دروس دوره مقدمات را در محضر استادانى چون آقا شيخ رمضانعلى ملايى، آقا شيخ هاشم جنّتى، آقا سيد محمد هاشمى قهديجانى فرا گرفت و بيشتر شرح لمعه و نيز معالم الاصول را نزد حاج شيخ محمد حسن عالم آموخت. براى آموختن منطق منظومه نيز به درس حاج آقا صدر هاطلى كوهپايى رفت. او رسائل را نزد آقا سيد عباس دهكردى و حيدر على برومند و قوانين را نزد آقا سيد على اصغر محقق و مكاسب را نزد آقايان شيخ محمد حسين جرقويهاى وآقا شيخ مرتضى اردكانى و حاج آقا رحيم ارباب فرا گرفت. در قم نيز ادامه رسائل و مكاسب را نزد آقاى سلطانى، حاج آقا رضا بهاءالدينى و آقاى مجاهدى خواند. جلد اول كفايه را نزد آيت الله مرعشى و جلد دوم را نزد آيت الله گلپايگانى و بخش حكمت منظومه را نزد آيت الله سيد محمد حسين طباطبايى به اتمام رساند. در درسهاى خصوصى علامه طباطبايى كه در شبهاى پنجشنبه و جمعه تشكيل می شد شركت می كرد و بخشى از كتاب اسفار و كتاب تمهيد القواعد و چند جلد از بحارالانوار و منطق شفا را در آنجا فرا گرفت.
وى در درسهاى خارج فقه و اصول آيت الله بروجردى(ره)و در درس خارج اصول امام خمينى(ره)شركت می نمود. بعدها كه درس خارج فقه امام(ره)نيز تشكيل شد، در آن شركت می جست.
آيت الله امينى در طى اين سالها با طلاب فاضل بسيارى رابطه دوستى و رفاقت داشت و دروس آموخته را مباحثه می كرد كه از جمله آنها آقايان سيد كمال الدين موسوى، شيخ ابوالقاسم محمدى، شيخ عبدالله جوادى آملى و شيخ عباس ايزدى را مىتوان نام برد. وى در سالهاى تحصيل خود از امر تدريس نيز غافل نماند و بسيارى از كتب درسى را تدريس می كرد.
فعاليتهاى علمى و فرهنگى
فعاليتهاى علمى و فرهنگى آيت الله امينى فراوان است. از جمله می توان به سفرهاى تبليغى او در مناطق مختلف كشور اشاره كرد. همچنين معظم له در بسيارى از سمينارهاى علمى داخل و خارج كشور حضور داشته و به ايراد سخن پرداخته است كه برخى از آنان به چاپ رسيده است.
او در سال 1344 كتاب »دادگستر جهان« را نوشت. اين كتاب در زمانى به چاپ رسيد كه حملات دشمن به مسأله مهدويت بسيار بود و بسيارى از جوانان مىخواستند با زندگى حجّت دوازدهم آشنا شوند.
برخى از تأليفات آيت الله امينى به شرح زير است:
1.بررسى مسائل كلى امامت؛
2. همه بايد بدانند؛
3. بانوى نمونه اسلام؛
4. اسلام و تمدن غرب؛
5. آموزش دين 4 جلد؛
6. آيين همسردارى؛
7. آيين تربيت؛
8. خودسازى؛
9. دروس، من الثقافة الاسلامية؛
10. انتخاب همسر؛
11. اسلام و تعليم و تربيت؛
12. آشنايى با مسائل كلى اسلام؛
13. وحى در اديان آسمانى؛
14. در كنفرانسها؛
15. تعليمات دينى دوره ابتدايى و راهنمايى تحصيلى.
16. الگوهاى فضيلت؛
17. خداشناسى؛
18. پيامبرشناسى و پيامبر اسلام؛
19. زن در اسلام؛
20. آشنايى با مسائل كلى اسلام؛
21. انضباط اقتصادی؛
22. امر به معروف و نهی از منکر مهمترین واجب فراموش شده؛
23. نماز نور چشم پیامبر اعظم؛
24. جهاد با نفس مهمترین جهاد فراموش شده؛
25. دادگستر جهان؛
26. پرتوی از اسلام؛
27. اسلام و تعلیم و تربیت؛
28. گفتارهای اخلاقی؛
29. ازدواج و راه‌حلها؛
30. خاطرات به قلم خود ایشان.
در خاتمه گفتنی است که اکثر کتاب‌ها به یک یا چند زبان خارجی ترجمه و چاپ شده است.
فعاليتهاى سياسى
فعاليت هاى مهم سياسى آيت الله امينى از سال 1341 با شركت در جلسهاى سرّى كه مفاد آن اصلاح حوزه علميه قم، تبليغ اسلام، امر به معروف و نهى از منكر و سعى در اجراى احكام سياسى، اجتماعى و اقتصادى اسلام بود، آغاز شد. اين جلسه بعدها به تشكيل جامعه مدرسين حوزه علميه قم منجر شد. آيت الله امينى يكى از اعضاى فعال آن در پيش و پس از انقلاب اسلامى بوده است.
او در مسأله بازداشت امام(ره)و تبعيد او به نجف و تركيه، رابط ميان امام(ره) و برخى از علما بود كه به دليل اينگونه فعاليتها مورد تعقيب واقع شد. او در دوران حضور امام(ره)در پاريس به ديدار او رفت و از يازده نفرى بود كه پس از ارتحال آيت الله حكيم، اعلاميه مرجعيت امام خمينى(ره)را امضا كرد.
پس از انقلاب نيز در فعاليتهاى سياسى گوناگون شركت داشت و همواره مدافع امام(ره)و مقام معظم رهبرى بود.
برخى از مسؤوليتهاى او پس از انقلاب اسلامى به شرح زير است:
1) نماينده امام(ره)در امور استان هرمزگان؛
2) نماينده امام(ره)در امور استان مازنداران؛
3) نماينده امام(ره) ( در اجراى فرمان عفو در همدان، ملاير و نهاوند؛
4) عضويت در شوراى بازنگرى قانون اساسى با حكم امام(ره)؛
5) سه دوره نمايندگى در مجلس خبرگان از چهار محال و بختيارى؛
6) نايب رئيس مجلس خبرگان؛
7) رياست دبيرخانه مجلس خبرگان؛
8) عضويت در هيأت امناى دانشگاه امام صادق و مجمع جهانى علوم اسلامى؛
9) عضويت در جامعه مدرسين حوزه علميه قم؛
10) امام جمعه شهر قم با حكم مقام معظم رهبرى؛
11) عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
آیت الله ابراهیم امینی شامگاه روز جمعه مورخ 5 اردیبهشت 1399 و همزمان با شب اول ماه مبارک رمضان 1441 دار فانی را وداع گفت.
روحش شاد و یادش گرامی باد
