گفتاری از آیت الله عبداللهی به مناسبت سوم اسفند سالروز انتشار منشور روحانیت:
هشدارهای امام در منشور روحانیت باید همواره مورد توجه حوزویان باشد
به گزارش روابط عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، آیت الله عبدالهی عضو جامعه مدرسین به مناسبت سوم اسفند، سالروز انتشار منشور جاوید روحانیت در گفتاری به شرح برخی محور های منشور روحانیت پرداختند. متن کامل سخنان ایشان بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
به مناسبت سوم اسفند و سالروز انتشار منشور جاوید روحانیت، به شرح بخشی، از محورهای این منشور می پردازیم. در این زمینه البته باید توجه داشته باشیم که انقلاب اسلامی در دورانی به پیروزی رسید که قدرت های بزرگ علی رغم همه اختلافاتی که باهم داشتند، در یک امر اتفاق نظر داشتند و آن هم نابودی دین و زدودن دین از متن جامعه بود.
امام خمینی (ره ) در این شرایط با قیام خودشان و ساقط کردن یک نظام ۲۵۰۰ ساله و پایه گزاری یک نظام جدید مبتنی بر دین، انفجار نوری در جهان ایجاد کردند و این مسئله روشن شد که نه تنها دوران معنویت و دین نگذشته است بلکه دین می تواند محور و مبنای حکومت باشد.
امام بزرگوار ما در روزهای واپسین عمر شریفشان در جایگاه یک مرجع و اصلاحگر بزرگ حوزوی (که خودشان مولود حوزه بودند و حرکت ایشان مبدا شد که حوزه، مادر نظام و انقلاب باشد) در یک گفتار و پیام مصلحانه، منشوری را به حوزه ها ارائه دادند که این منشور ترسیم کننده تحول در حوزه است و نیز فصل الخطابی برای هشدار نسبت به آسیب های مهمی که حوزه های علمیه در معرض آن هستند.
منشور روحانیت چند بیان مبسوط دارد که من چند محور از آن را عرض می کنم:
۱) اولا امام در این منشور، حوزه های علمیه و علماء متعهد در طول تاریخ را پایگاهی معرفی می کنند که با تحمل زحمات و مرارت و جهاد فی سبیل الله، مبدا حفظ منابع دینی و فراورده های دینی شده اند: مثل فقه، اصول، کلام، حدیث، عرفان، ریاضیات، و رشته های مختلف علوم دینی. این خدمات علما آن چیزی است که امام از آن به عنوان جهاد فی سبیل الله حوزویان یاد می کنند.
۲) امام با تعبیراتی بسیار انقلابی، جاذب و حساس، روحانیت را تکیه گاهی برای محرومین معرفی می کنند که پشتیبان محرومین و مستضعفین هستند و در این راه علما و حوزویان در همه اعصار مرارت ها، تلخی ها، تبعیدها، زندان ها، آزار و اذیت ها، و زخم زبان ها را تحمل و شهدا گرانقدری را به پیشگاه حق تقدیم کردند. این هم از سوابقی است که امام در این منشور بر آن تاکید می کنند.
۳) امام همچنین روی این قضیه تاکید می کنند که در همه نهضت ها و انقلاب های الهی و مردمی، علما و حوزویان پیشکسوتان شهادت بوده اند. سرهایشان به دار رفته و پیکرهای مطهرشان سنگ فرش حوادث خونین شده است. درهمین انقلاب خودمان از حوادث ۱۵ خرداد و حوادث قبلش و حوادث بعد از پیروزی انقلاب و حتی در دوران جنگ تحمیلی، باز روحانیت خون پاک خود را نثار کرده است. بنابراین امام می فرمایند: این حوزویان و روحانیون نسبت به دیگر قشرها پیشتاز بوده اند.
۴) امام در کنار اشاره به این سوابق و جایگاه روحانیت در محورهایی که در این منشور آمده، آسیب های مهمی را پیش بینی کردند و نسبت به آن با قاطعیت هشدار می دهند که حوزویان و طلاب باید برحذر باشند و حوزه توجه داشته باشد و خودش را از این آسیب ها حفظ کند.
الف) امام از خطر تحجر گرایان و مقدس مآبان می گویند. از کسانی که با ژست مقدس مآبی، تیشه به ریشه دین و انقلاب می زنند. امام از طلاب عزیز- باهمین لفظ طلاب عزیز- می خواهند که لحظه ای از فکر به خطر این مارهای خوش خط در حوزه ها غفلت نکنند. امام می گویند: دلیل آن این است که اینها مروج اسلام آمریکایی هستند حتی یک تعبیر خیلی مهمی در این زمینه دارند که می فرمایند: خون دلی که پدر پیرتان از این دسته متحجر، خورده هرگز از اقشار و سختی های دیگران نخورده است واین نکته ی بسیار مهمی است.
ب) هشدار مهم دیگر امام، که روی آن خیلی تاکید دارند، هشدار نسبت به کسانی است که شعار جدایی دین از سیاست را سر می دهند. امام ازاین شعار به عنوان حربه ی استکبار یاد می کنند و می فرمایند: استکبار جهانی درکنار ارعاب و زور و فشار برای جلوگیری ازحرکت های انقلابی از این شعار استفاده می کند و تحت همین شعار و تحت همین پوشش علما و روحانیون مجاهد و انقلابی و تلاشگر را متهم به بی دینی و رویگردانی از اصول می کند. یعنی تحت این پوشش می آیند یک عده ای از مجاهدین، مبارزین و فعالان را کنار می زنند، متهم می کنند و این دومین هشداری است که امام دارند و می گویند حوزه در معرض این آسیب هاست.
ج) سومین آسیبی که امام نسبت به آن تاکید دارند و هشدار می دهند، مسئله تفرقه بین حوزویان است. یعنی از بین رفتن یکپارچگی حوزویان، تفرقه بین اساتید و طلاب و تاکید براینکه باید از اختلاف ها اجتناب کنند.
امام تاکید دارند نباید طلاب عزیز و انقلابی بخاطر بعضی تندی ها و یا بعضی انتقادها، طرد و کنار گذاشته شوند. در نقطه مقابل نیز اساتید حاضر در صحنه و طرفدار انقلاب نباید مورد بی احترامی قرار بگیرند و جایگاه، سوابق و تلاش های آنها، نادیده گرفته شود.
امام در این زمینه ی بخصوص می گویند: من هیچ گاه نگران مباحثات تند طلبگی در اصول و فروع فقه نبودم. در مباحث علمی همیشه بگومگو و ان قلت بوده است، گفتگوهای علمی هم همیشه بوده و خواهد بود ولی نگران تقابل و تعارضی هستم که بین جناح های مومن انقلابی، بین نیروهای روحانیت، مبارزین، فعالان و حاضران در صحنه انقلاب ایجاد و در نهایت منجر به تقویت جناح رفاه طلب و بی درد منجر شود که آنها حاکم بشوند و خطوط خود را پیش ببرند. این هم نکته ای هست که امام بر آن تکیه دارند.
همچنین یکی از مسائلی که گاهی موجب اختلاف می شود و باید ازآن پرهیز شود، مسئله فقه پویا و فقه سنتی است. امام دراین باره می گویند: من طرفدار فقه سنتی و جواهری هستم . مخصوصا می گویند : تخلف از این فقه سنتی و جواهری برآن مبنایی که همیشه بر حوزه ها حاکم بوده را جایز نمی دانم. ولی درعین حال این منافات ندارد که فقه ما پویا باشد. عنصرزمان و مکان و شرایط و تحولات، در آن تاثیرگزار باشد، اجتهاد هم باید براساس این شاخص ها باشد. بنابراین این امر نباید منشا اختلاف و جبهه گیری باشد.
در پایان باید عرض کنم که با توجه به اینکه نظام مولود حوزه است، بنابراین حوزه نباید از تغذیه نیروی انسانی غافل شود. حوزه باید نیازهای نظام را در بخش ها و نهاد های مختلف تامین کند. درس ها و بحث ها نباید بهانه ای شود برای اینکه این مسئولیت ها مورد غفلت واقع شوند. مقام معظم رهبری که در ابعاد مختلف، تداوم دهنده رهبری های امام بزرگوار هستند، دراین زمینه هم به حوزه رهنمودهای مختلفی و بسیار گسترده ای دارند که در واقع مبدا و منبعی است برای حفظ حوزه براساس فقه جواهری و فقه سنتی، ولی در عین بر حال پویایی و تحول تاکید داشته اند. مخصوصا در بُعدی که امام هشدارها و آسیب هایی را بیان کردند، ایشان هم تحت عنوان حوزه های انقلابی این هشدارها را مورد تاکید قرار دادند.
این توصیه ها و هشدار های حضرت امام خمینی (ره) نباید مورد غفلت قرار گیرد. در حقیقت، مسئولین پیوسته باید این منشور و بخش های مختلف آن را، کنار سایر رهنمودهای ایشان و همچنین رهنمود های مقام معظم رهبری مورد توجه قرار بدهند .
وصلی الله علی محمد و آل محمد
