بیش از یک ماه از آغاز تظاهرات مردم عراق علیه دولت عادل عبدالمهدی می گذرد و در طول این چند هفته هنوز دولتمردان عراقی با وجود قول ها و طرح هایی که ارایه کرده اند نتوانسته اند آرامش را به استانهای جنوبی عراق بازگردانند در این باره نکاتی چند قابل ذکر است :
۱ – این اعتراضات در تاریخ اول اکتبر( ۹ مهر ماه) و در آستانه مراسم اربعین با حضور جمعی از جوانان تحصیل کرده و بیکار در میدان تحریر بغداد در اعتراض به بیکاری و فساد حاکم بر دستگاههای دولتی و دیگر مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه عراق از جمله مشکلات مربوط به خدماتی مانند آب و برق و …آغاز شد و کم کم به دیگر استانهای جنوبی و بخش شیعه نشین عراق گسترش یافت. البته این اعتراضات چند روز مانده به اربعین حسینی پس از دیدار و توافق نمایندگان معترضین با نمایندگان پارلمان، به صورت موقت و تا بعد از مراسم اربعین متوقف شد اما چند روز پس از اربعین مجددا از سر گرفته شد.
۲ – این اعتراضات نتیجه انباشت خواستههای پاسخ داده نشده، طی سالهای بعد از ۲۰۰۳ تاکنون است. اگر نگاهی به بودجه کل عراق طی سالهای بعد از ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۹ انداخته شود، شاهد هستیم که طی ۱۷ سال یک هزار و ۲۷۵ میلیارد دلار بودجه صرف شده و این رقم برای کشوری که جمعیت آن حدود ۳۳ میلیون نفر است، عددی سرسامآور تلقی میشود. به عبارت دیگر، عراق با دارا بودن حدود ۱۴۰ میلیارد بشکه نفت شناخته شده، پنجمین کشور جهان بر پایه ذخایر نفتی شناخته میشود و در شرایط کنونی، بیش از ۵ میلیون بشکه نفت تولید و حدود ۳.۶ میلیون بشکه را روزانه صادر میکند.
واقعیت این است دولت عراق با چنین سطح درآمدی، در شرایطی که با فساد اداری و اقتصادی مواجه نباشد، به مراتب بهتر و بیشتر از وضعیت کنونی میتواند رفاه عمومی را در سطح کلان جامعه ایجاد کند. به نظر میرسد در وضعیت جاری نیز، شهروندان عراقی از بیعدالتیهای اجتماعی و توزیع ناموزون درآمدها به ستوه آمدهاند و تلاش میکنند با اعتراضات خود اصلاحات ساختاری و بنیادی را در سطح کلان جامعه شاهد باشند.
۳ – هر چند اعتراضات مردم عراق به حق است اما سوق پیدا کردن شعارها از سمت و سوی مشکلات اقتصادی به شعار علیه ایران و حشدالشعبی و حمله به کنسولگری ایران در کربلا و برخی دیگر از اقدامات، نشان دهنده سوءاستفاده برخی کشورها مانند عربستان سعودی و امارات از اعتراضات به حق مردم عراق است. لازم به ذکر است که اکثریت کشورهای عربی دل خوشی از حکومت پسا صدام در عراق ندارند و به انحای مختلف با اقدامات و عملیات متعدد سعی در برهم زدن آرامش این کشور دارند. روی کار آمدن شیعیان که قرنها از رسیدن به قدرت و حکومت در عراق دور بودهاند، مزید بر علت شده تا این اقدامات مخرب جدیتر شود.
۴ – در چنین وضعیت آشفته ای توجه به محورهای اصلی بیانیه های آیت الله العظمی سیستانی که شامل «تاکید بر حق مردم عراق در برگزاری اعتراضات مسالمت آمیز»، «لزوم خودداری دولت از برخورد خشن با معترضان و اجرای اصلاحات» و «تاکید بر عدم مداخله خارجی و مصادره کردن اراده ملت عراق» می شود نشان می دهد که مرجعیت شیعه عراق می تواند به عنوان نقطه اتصال معترضان و دولت عمل کرده و زمینه کنترل و سپس حل بحران را فراهم آورد. در واقع می توان گفت مرجعیت عراق تنها نهادی بود که در یک ماه اخیر سعی کرد از طریق نمایندگی مطالبات مردم، پلی میان دولت و ملت باشد. تاکید مقامات عراقی به لزوم توجه به سفارشات آیت الله العظمی سیستانی و نیز ملاقات نماینده سازمان ملل با ایشان، گواه این نکته است که همگان نقش و جایگاه بی بدیل مرجعیت را در جامعه امروز عراق پذیرفته اند. امید است با وحدت و یکدلی مقامات و مردم عراق و توجه به توصیه های مرجعیت، هرچه زودتر شاهد رفع مشکلات این کشور باشیم. از سوی دیگر روابط خوب دو کشور ایران و عراق که منجر به تقویت محور شیعیان و جبهه مقاومت در منطقه شده، نگرانی دشمنان را در پی داشته، به طوری که با روشهای مختلف، برای ایجاد اختلاف بین دو ملت و دولت همسایه برنامه ریزی می کنند که امیدواریم با هوشیاری مردم عراق، این توطئه دشمنان نیز نقش بر آب شود.(خ-۱۳۸۷)