به گزارش روابط عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، آیتالله عباس کعبی نایب رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در یادداشتی تحت عنوان «نشانهای از غروب تمدن غرب» که در صفحه خود در فارسمن منتشر کرد، به بررسی ابعاد مختلف انتخاب زهران ممدانی به عنوان شهردار نیویورک پرداخت.
متن این یادداشت به شرح ذیل است:
نشانهایی از غروب تمدن غرب
پیروزی «زهران ممدانی» در انتخابات شهرداری نیویورک را میتوان در پرتو سنتهای الهی و آموزههای اهلبیت علیهمالسلام بررسی نمود. این رخداد، فراتر از یک تحول محلی، نشانهای از دگرگونی در درون نظم لیبرال غربی و از تجلیات سنت الهی در گردش قدرت و سقوط مستکبران است.
۱. سنت الهی در ظهور و سقوط اکابر مجرمین
خداوند در قرآن کریم میفرماید: ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا فِيهَا﴾ (انعام/۱۲۳)
این آیه بیانگر سنتی پایدار در تاریخ بشر است؛ سنتی که بر اساس آن، در هر جامعهای گروهی از صاحبان قدرت و ثروت پدید میآیند تا با مکر و فریب، جوامع را در آزمونی بزرگ قرار دهند و حق از باطل آشکار گردد.
در روزگار ما نیز میتوان مصادیقی از این قاعده الهی را در رفتار جریانهای سیاسی مسلط بر غرب مشاهده کرد. «ترامپیسم» نمونهای از همین «اکابر مجرمین» در ساختار لیبرال غرب است؛ جریانی که با تکیه بر نژادپرستی، ثروتاندوزی، مهاجرستیزی و پیوندهای مسیحی ـ صهیونی، تجلی استکبار مدرن شد.
در برابر این جریان، پیروزی چهرهای مانند زهران ممدانی – جوانی با پیشینهی مهاجرت، گرایش به عدالتخواهی و شعار حمایت از اقلیتها – نمادی از شکاف در درون نظم لیبرال به شمار میآید؛ هرچند که وی بر پایهی همان ارزشهای سکولار و لیبرالدموکراتیک فعالیت میکند. این تضاد درونی، نشانهای از آغاز فرسایش تمدنی غرب است که از درون خود را میخورد.
۲. روایت امام صادق علیهالسلام؛ جهاد جاهلانه و نصرت بیتقوا
در «وسائلالشیعه» از امام صادق علیهالسلام آمده است: «فلقد لعمري جاء الأثر أن الله تعالى ينصر هذا الدين بأقوام لا خلاق لهم…» (وسائلالشیعه، ج ۱۱، ص ۲۳–۲۸، باب من یجوز له جمع العساکر والخروج بها إلى الجهاد)
امام صادق علیهالسلام هشدار میدهد که گاهی خداوند دینش را بهدست کسانی یاری میدهد که بهرهای از تقوا و صلاح ندارند؛ و این خود نشانهای از حکمت الهی است که از دلِ جهل و نفاق نیز وسیلهی تحقق ارادهی خویش را فراهم میکند.
زهران ممدانی، گرچه در ظاهر از مظلومان و اقلیتها دفاع میکند و در برابر صهیونیسم موضع میگیرد، اما دیدگاههای فرهنگی و اجتماعی او در چارچوب ارزشهای لیبرال تعریف میشود و با مبانی شریعت اسلامی سازگار نیست. از اینروسخن از اهمیت پیروزی او در کابوس ترامپ را نمیتوان تاییدی بر روش و اندیشهاش دانست، بلکه باید آن را جلوهای از سنت الهی در نصرت از طریق افراد وجریانهایی شمرد؛ که خود بهره ای نمی برند. سنتی که بیداری ملتها را برمیانگیزد و پرده از نفاق تمدنی برمیدارد.
۳. نشانههای فروپاشی نظم لیبرال غربی
پیروزی ممدانی، با همهی تناقضاتش، آینهای از بحرانهای درونی تمدن غرب است. این رخداد چند معنا در دل خود دارد:
- نشانه ای از افول گفتمان ترامپیسم: جامعهی آمریکا نشان داد که دیگر تمایلی به نژادپرستی، مهاجرستیزی و نظام سرمایهداری افراطی ندارد.
- اعتراض اجتماعی فراگیر: مشارکت گستردهی اقلیتها و جوانان در انتخابات، فریادی علیه تبعیض، نابرابری و فساد ساختاری بود.
- تحول نسلی: نسل جدید غربی در جستجوی عدالت و هویت انسانی است، هرچند هنوز در چارچوب لیبرالی حرکت میکند.
- انزوای فزایندهی آمریکا: همانگونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند: «امروز آمریکا منفورترین دولت در چشم ملتهای منطقه است.»
این دگرگونیها؛ نشانهی فروپاشی تدریجی مشروعیت اخلاقی و معنوی تمدن غربی است؛ تمدنی که با حذف معنویت و محوریت مادیت، خود را در بنبست هویتی قرار داده است.
۴. فرصتها و هشدارها برای جبهه مقاومت
در تحلیل این پدیده، دو نگاه باید همزمان حفظ شود:
فرصت: بیداری اجتماعی در دل جوامع غربی میتواند الهامبخش ملتهای آزاده و مستضعف باشد. شنیدهشدن صدای عدالتخواهی، حتی در قلب نظام سرمایهداری، خود نشانهای از فطرت الهی انسان است.
هشدار: نباید اجازه داد که الگوهای سکولار و رسانهای از «اسلام» تصویری تحریفشده بسازند. اسلام ناب، مبتنی بر تقوا، ولایت و عقلانیت است، نه بر نسبیگرایی اخلاقی یا تساهل در ارزشهای الهی.
بنابراین، پیروزیهایی از این دست باید با بصیرت و معیارهای قرآنی تحلیل شود تا سبب غفلت از مرز میان حق و باطل نگردد.
۵. سنت مکر الهی در تاریخ معاصر
خداوند میفرماید: ﴿وَمَا يَمْكُرُونَ إِلَّا بِأَنْفُسِهِمْ﴾ (انعام/۱۲۳)
مکر و نیرنگ ظالمان سرانجام به خودشان بازمیگردد. ترامپ و جریان ترامپیسم، که مصداق روشن «اکابر مجرمین» در عصر جدیدند، گمان میکردند با رسانه و ثروت میتوانند ارادهی ملتها را در دست بگیرند، اما سنت الهی چنان رقم زد که از درون همان ساختار، با شعار عدالت و حمایت از مظلومان، شکست خوردند.
این همان تحقق وعدهی الهی است که در آن، ظالمان به دست خود و از درون نظام خود به زوال میرسند؛ نشانهای از «غروب تمدن غرب» و زمینهای برای «طلوع تمدن توحیدی».
۶. وعدهی الهی دربارهی افول تمدنهای بیمعنویت
رهبر معظم انقلاب اسلامی میفرمایند: «شما جوانها آن روز را خواهید دید که این دنیای متمدن غربی، از نبود معنویت دچار هلاکت و نابودی خواهد شد… روزی این نتایج دیده خواهد شد که دیگر علاجپذیر نیست، و آن روز برای تمدن غربی فراخواهد رسید. شما بدانید وحشیگری اخلاقی جوامع مترقی و متمدنی كه از معنویت بویی نبردهاند، روز به روز بیشتر خواهد شد و همین وحشیگری، لغزشگاه بزرگ تمدن غربیِ امروز است و آنها را سرنگون خواهد کرد.» ۱۳۸۳/۰۳/۲۲
این هشدار، هم تحلیل تاریخی است و هم بشارت قرآنی: ﴿أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ (۱۶) ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِينَ (۱۷) كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ (۱۸) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ﴾ (سوره مرسلات، آیات ۱۶–۱۹)
تمدنهایی که بر پایهی ظلم، مکر، بیعدالتی و غفلت از معنویت شکل میگیرند، سرانجام به دست خودشان فرو میپاشند. غروب تمدن غرب نه به معنای نابودی مردم آن، بلکه به معنای پایان سلطهی گفتمان مادیگرایی و آغاز دوران بازگشت به معنویت و عدالت است.
پیروزی زهران ممدانی را باید در چارچوب سنت الهی فهم کرد، نه بهعنوان الگوی رفتاری بلکه بهعنوان نشانهای از تغییرات تاریخی. در این رخداد، سنت الهیِ نصرت از طریق مکرِ ظالمان علیه خودشان بهروشنی جلوهگر است.
این غروب، مقدمهی طلوعی است: طلوع تمدنی بر پایهی توحید، عدالت و کرامت انسانی. بر مؤمنان است که با تقوا، بصیرت و تکیه بر ولایت، از این نشانهها درس بگیرند و در مسیر ساخت تمدن نوین اسلامی گام بردارند.
عباس کعبی
۱۵/ ۸/ ۱۴۰۴

