حجت الاسلام والمسلمین متقی، رئیس پژوهشگاه بین المللی المصطفی در اولین همایش بین‌المللی علامه شهید قاضی سید نورالله شوشتری (شهید ثالث)، اظهار داشت: به برکت راهی که قاضی نورالله شوشتری با تقدیم خون خود آغاز کرد، در قالب دوره‌های آموزشی کوتاه مدت و بلند مدت بیش از ۴۰ هزار غیرایرانی از جامعه المصطفی العالمیه فارغ التحصیل شدند.
وی با تأکید بر اینکه خون سرخ و گرم شهید ثالث در جریان عرصه‌های تبلیغی همچنان جاری است، افزود: اگر خون این شهید بزرگ نبود، نمی‌توانستیم قدمی برداریم.
رئیس پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی، با بیان اینکه قلم‌ها و اندیشه‌ها از شمردن آثار حیات این شخصیت بزرگ قاصر است، عنوان کرد: قاضی نورالله شوشتری شخصیتی مظلوم دارد و قدر و منزلت رفیع او آنچنان که باید، معرفی نشده است.
وی قاضی سید نورالله شوشتری را از بزرگ‌ترین منادیان تقریب بین مذاهب دانست و عنوان کرد: وی در عین حال که منادی ترویج تشیع است، حتی دشمنانش نیز به اعتدال، تقوا و علم او شهادت می‌دهند.
حجت الاسلام والمسلمین متقی با اشاره به تسلط قاضی شوشتری به مذاهب اربعه اهل‌سنت، خاطرنشان کرد: وی به نحوی وارد شد که متهم به تعصب نشود و برای پذیرفتن منصب قاضی القضاتی شبه جزیره هند شرط کرد که در قضاوت‌ها، اجتهاد خود را با مذاهب اربعه انطباق دهد.
وی با بیان اینکه قاضی نورالله شوشتری در زمینه تألیف کتاب نیز کارنامه درخشانی دارد، تصریح کرد: قاضی شوشتری با تبحر در علم کلام، در عرصه دفاعی نویسی و ردیه نویسی مشغول بود و در عین حال که قاضی‌القضات هند بود، به دفاع از تشیع می‌پرداخت.
وی با تأکید بر هوش، ذکاوت و زیرکی قاضی نورالله شوشتری، بیان کرد: بسیاری از ما استاد فرصت‌سوزی هستیم اما قاضی شوشتری از فضای آن زمان هند برای پاسداری از حریم تشیع به خوبی استفاده کرد. ایشان زمینه‌ساز حضور سایر علمای شیعه به هند نیز بودند.
رئیس پژوهشگاه المصطفی با اشاره به شرایط و اوضاع ایران در ابتدای حکومت صفویه، اظهار کرد: دولت صفویه تأسیس یافته بود اما هنوز استقرار نیافته بود. این دولت مشروعیت خود را در دامان فقه شیعه جست‌وجو می‌کرد و معتقد بود تمامی مشکلات با دعوت از عالمان طراز اول شیعه در جبل عامل لبنان امکان پذیر است.
وی افزود: در شرایطی که صفویه به پشتوانه علمی نیاز داشت، این سؤال مطرح می‌شود که چرا برخی از فقهای ما به هند مهاجرت می‌کردند. دلایل بسیاری برای این موضوع بیان می‌شود که از جمله آن حاکمیت فضای تسامح و تساهل در هند و ایجاد فرصتی برای تبلیغ شیعه است. در آن زمان دولت هند با دولت صفویه رابطه خوبی داشت و با تشیع عناد نداشت.
حجت الاسلام و المسلمین متقی خاطرنشان کرد: عده‌ای دلیل مهاجرت علمای شیعه به هندوستان در ابتدای دولت صفویه را این مسئله می‌دانند که علما بیشتر صبغه کلامی و فلسفی داشتند در حالی که صفویه بیشتر به دنبال صبغه فقهی بود. البته این موضوع در مورد قاضی شوشتری صدق نمی‌کند زیرا او جامع علوم بود.
وی با اشاره به اهمیت ترویج تشیع در سایر ملل در نگاه قاضی شوشتری، بیان کرد: او با یک درک به‌هنگام، ژرف اندیشی، مسأله شناسی و زمان شناسی برای احیای مکتب شیعه به دامان یک دولت سنی مذهب در هند مهاجرت کرد.
