بیانیه به مناسبت آغاز سال تحصیلى حوزه‏هاى علمیه سراسر کشور

بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به مناسبت آغاز سال تحصیلى حوزه‏هاى علمیه سراسر کشور

در تاریخ ۲۲/۰۶/۱۳۷۸

بسم الله الرحمن الرحیم  

الحمد للَّه الذى هدانا لهذا و ماکنا لنهتدى لولا ان هدانا اللَّه و الصلوه و السلام على اشرف الانبیاء محمّد المصطفى و آله الطیبین الطاهرین لا سیما بقیه اللَّه فى‏الارضین ارواحنا لتراب مقدمه الفداء واللعن الدائم على اعدائهم اجمعین الى یوم الدین‏

حضور محترم حضرات مدرسین، اساتید، فضلاء و طلاب حوزه علمیه قم و حوزه‏هاى علمیه سراسر کشور «زادهم اللَّه توفیقاً»

با تقدیم سلام و اهداء تحیت
در تقارن ایام شهادت ام الائمه النجباء صدیقه طاهره بضعه الرسول فاطمه الزهراء (س) فرا رسیدن سال تحصیلى حوزه‏هاى علمیه، طلیعه مجاهدت ها و تلاش‏هاى خستگى ناپذیر سربازان امام زمان «عجل‏اللَّه تعالى فرجه الشریف» در سنگر علم و عمل را گرامى مى‏داریم.
تاریخ بلند روحانیت شیعه از زمان حضور اولین رواه حامل علم تا دوران گران سنگ حوزه‏هاى بزرگ شیعى همواره گواه صدق مجاهدت‏هاى عالمانى است که در راه پیمان وثیقى که با نبى مکرم اسلام در راه حفظ اسلام ناب محمدى و پاسدارى از مرزهاى آن بسته‏اند استقامت کردند.
مشکلات طاقت فرسا، کینه ورزى سلاطین جور، عناد اربابان مذاهب باطل، سختى معیشت و کمبود امکانات، محرومیت‏ها و … هرگز نتوانست ره پویان طریق علم و اجتهاد را لحظه‏اى از سلوک در طریق اهل بیت: باز دارد.
چه بسیار شاگردانى که در دوران تقیه و کوران فشارها و تهاجم دشمنان دین، تربیت شدند و چه بسیار کتابها و اسانید گرانبهایى که در حبسها و تبعیدگاهها با مرارت بسیار تالیف گردیدند و این میراث بلند حوزه‏هاى علمیه جز با تلاش و مجاهدت و خون رنگین عالمان شهید و فقیهان شاهد به ما نرسیده است.
اولین رسالت حوزه‏هاى علمیه در طول قرون متمادى حفظ رابطه مردم با مصدر وحى و تشریع بوده و هست رنج طولانى و مستمرى که اسلاف صالح، در حفظ میراث‏هاى علمى، متحمل مى‏شدند تماماً در راستاى اهتمام به این وظیفه مهم بود.
تأکید بر اینکه «حلال محمد(ص) حلال الى یوم القیامه و حرام محمد(ص) حرام الى یوم القیامه» و حفظ شیوه‏هاى صحیح استنباط احکام از مصادر معین و حفظ حجج شرعیه و همچنین حفظ اسانید گرانبها، تعلیم و تعلم ابزار استفاده از منابع اصیل اسلامى که همان کتاب و سنت مى‏باشد، هم و غم دائمى بزرگان دینى بوده که با انتقال به اخلاف خود و نسل‏هاى بعدى ارتباط صحیح با مصدر وحى را همچنان زنده و باقى گذاشتند.
دومین رسالت حوزه‏هاى علمیه نشر و بسط تعالیم الهى به عموم مردم، جلوگیرى از انحراف به هر شکل و قالب و حفظ مرزهاى اعتقادى، پاسخ به شبهات و تعرضات دشمنان فرصت طلب مى‏باشد. که عمل نمودن به این رسالت موجبات صیانت از کیان اسلام و باورهاى مسلمین را فراهم نموده است.
و در مرحله سوم روحانیت آگاه و پیشتاز اسلام هر جا که امکان بروز و ظهور و زمینه اجراء حدود الهى فراهم مى‏شد در اجراء آن لحظه‏اى درنگ نمى‏کرد مراجعه به تاریخ پرافتخار روحانیت شیعه گواه روشن این مدعى است. چه بسیار فقهاء و عالمان بزرگى که در راه صیانت از احکام نورانى اسلام، تبلیغ معارف دین و اجراء حدود الهى، آماج تیرهاى بلا و کینه‏ورزى معاندین قرار گرفته امّا ملامت ملامت گران و خشونت ستمگران و طعن و کین دشمنان اسلام لحظه‏اى آنها را به تردید وا نداشت چرا که این نداى رحمانى «لو استقاموا على الطریقه لاسقیناهم ماء غدقاً» را به گوش جان شنیده بودند و به «والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا» اعتقاد داشتند و اینک ما و شما میراث داران اسلاف بزرگوار خود هستیم و پاسدارى از دست آوردهاى این میراث گرانبها تکلیف دائمى همه شاگردان مکتب امام صادق(ع) مى‏باشد.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آستانه سال تحصیلى با تاکید بر این نکته که تلاش‏هاى علمى و عملى حوزه‏هاى علمیه هیچگاه تعطیل نبوده لازم مى‏داند که نکاتى چند را به حضور شما عزیزان روحانى مخصوصاً طلاب و فضلاء جوان تقدیم نماید.
۱ – حمل امانت الهى و حفظ دست آوردهاى سلف صالح جز با تاسى به اخلاق حسنه آن بزرگواران میسور نمى‏باشد. همه باید بدانیم که اول العلم معرفه الجبار و آخر العلم تفویض الامر الیه، حفظ نیّت و قصد تقرب الهى و استدامه آن در طول دوران تحصیل، ارتقاء عمل متناسب با رشد علمى سنت لا یتغیر حوزه‏هاى علمیه بوده است و انشاء اللَّه خواهد بود. در این رهگذر دستگیرى اساتید و مدرسین بزرگوار و پدرى نمودن در حق شاگردان خویش، توجه به مسائل اخلاقى ونیازهاى معنوى و روحى طلاب و فضلاء تذکرات اخلاقى به موقع و ایراد راهنمایى‏هاى مشفقانه اساتید و احیاء سنت تذکر و تذکره در حوزه عامل مؤثرى در ارتقاء عملى طلاب خواهد بود.
در این راستا به طلاب و فضلاء جوان توصیه مى‏نماید که قدر ایام نشاط جوانى را بدانند و از فراغت و استعداد این ایام حداکثر استفاده را جهت خودسازى و سلوک علمى و عملى بنمایند و از بهره‏گیرى از اساتید این سرمایه‏هاى معنوى حوزه‏هاى علمیه غفلت نورزند.
۲ – روحیه نقّادى و آزاد اندیشى از خصیصه‏هاى بارز حوزه‏هاى علمیه است که طلاب جوان از اوّلین سالهاى تحصیل در درس و مباحثه به آن خو مى‏گیرند حفظ این روحیه توام با تقویت مباحثات علمى، و بالا بردن معلومات از طریق ژرف اندیشى و عمق بخشیدن به دروس ضرورت دائمى حوزه‏هاى علمیه است. اگر چه در سالهاى اخیر به همت شوراى عالى و مدیریت حوزه علمیه قم تلاش‏هاى مؤثرى در زمینه نظم بخشى و انسجام به امور آموزشى طلاب صورت گرفته است امّا باید توجه داشت که استفاده از این شیوه‏هاى جدید موجب غفلت از امتیازات حوزه‏هاى علمیه نگردد.
طى مقاطع مختلف تحصیلى و اخذ مدرک مربوطه تنها ابزارى هستند که ممکن است زمینه و فرصت خدمت طلاب و فضلاء را در برخى عرصه‏هاى علمى و اجرائى فراهم نمایند والا حفظ روحیه تحقیق و تعمیق بخشیدن به دروس و مباحثات فارغ از هرگونه انگیزه‏اى باید هم و غم دائمى همه اساتید و فضلاء مخصوصاً طلاب جوان باشد.
۳ – انقلاب اسلامى ایران با هدف بسط و گسترش و اجراء تعالیم عالیه اسلام ناب شکل گرفت و با پشتیبانى مردم و پرچمدارى روحانیت در سایه هدایت‏ها و تدابیر امام راحل(ره) این نهال بالنده به شجره‏اى طیبه تبدیل گردید. حضور روحانیت انقلاب همچنانکه در شکل گیرى این نهضت مقدس مؤثر بوده است در حفظ اصول و ارکان و دست آوردهاى آن نیز مؤثر است.
متأسفانه باید اذعان داشت در سالهاى اخیر تفکر دینى و اندیشه اسلامى و نظام ولایت فقیه به طور گسترده و کم سابقه مورد هجوم و اهانت قرار گرفته اشخاص حقیقى و حقوقى با هر بهانه‏اى با اغراض گوناگون به طرح شبهه و اهانت به مقدسات و گاهى انکار ضروریات دین پرداخته‏اند.
لازم به ذکر است که نقد و بررسى محققانه و تضارب افکار و عقائد حق طلبانه از نظر اسلام و فرهنگ غنى تشیع نه تنها مذموم و ممنوع نیست که مورد تاکید و ترغیب و تنها راه رسیدن به حقایق و برخورد با تحریفها و انحرافها است.
اما آنچه در چند سال اخیر بر سر مسائل فکرى و فرهنگى آمده چیزى جز آشفتگى و بى‏نظمى در حوزه اندیشه دینى و تزلزل عقائد و ابتذال فرهنگى به دنبال نداشته داشت.
اگر تا دیروز نگران لطمه به برخى فروع احکام و انحراف نسل انقلاب از ارزشهاى اصیل اسلامى بودیم و کم کارى برخى دست اندرکاران و مسئولین ذى‏ربط را موجب تشدید آن مى‏دانستیم متأسفانه امروز اصول اعتقادى، تاریخ مسلم اسلام و قرآن عزیز و احکام ضرورى اسلام نیز مورد تعرض و هجوم عناصر کم اطلاع و احیاناً متاثر از افکار انحرافى قرار گرفته است.
نهضت خونین عاشورا، ضروریات اعتقادى و احکام مسلم قرآنى آیات قصاص – ارث – و… مسائلى نیستند که دستخوش تعابیر و قرائت‏هاى مختلف از دین قرار گیرند به راستى چه کسانى به دنبال سست نمودن پیوند معنوى و قدسى عموم متدینین به اسلام و انقلاب با مراجع عظام تقلید «ادام‏اللَّه اظلالهم» مى‏باشند.
حوزه‏هاى علمیه هنوز فریاد آن پیر روشن ضمیر را فراموش نکرده‏اند که در پیام بلند خود به روحانیت و حوزه‏هاى علمیه فرمود: «نباید تحت تاثیر ترحم‏هاى بى‏جا و بى مورد نسبت به دشمنان خدا و مخالفین و متخلفین نظام به گونه‏اى تبلیغ کنیم که احکام خدا و حدود الهى زیر سؤال بروند من بعضى از این موارد را نه تنها به سود کشور نمى‏دانم که معتقدم دشمنان از آن بهره مى‏برند».
اولین مسئولیت روحانیت شیعه در این برهه حساس حفظ وحدت و یکپارچکى عموم طلاب و فضلاء و اساتید و مدرسین مى‏باشد. مقابله با هجوم عمیق فرهنگى دشمن که با برخى انحرافات و خود باختگى عناصر داخلى عجین گشته است جز با یکپارچکى و هشیارى کلیه نیروهاى متدین به اسلام عزیز و انقلاب میسور نمى‏باشد. طلاب و فضلاء عزیز همواره باید حضور هشیارانه خود را با درک صحیح توطئه‏ها و تلاش مؤثر حفظ نمایند.
رهنمودهاى اخیر مقام معظم رهبرى «مدظله العالى» و هشدارهاى مراجع عظام تقلید این اسطوانه‏هاى اسلام و انقلاب نمایانگر وظیفه روحانیت اصیل شیعه در این مقطع حساس از تاریخ انقلاب در مقابله با این توطئه دشمنان مى‏باشد.
مقابله با نفوذ اندیشه‏هاى منحرف در جامعه اسلامى جز با نهضت اصیل فرهنگى و همه جانبه طلاب و فضلاء و اساتید حوزه‏هاى علمیه میسور نخواهد بود امروز همه ما در مقابل این حملات به اصول و فروع مسائل اسلامى مسئول مى‏باشیم. تجهیز علمى عموم فضلاء و طلاب توسط اساتید و صاحبنظران مسائل اسلامى بمنظور پاسخ گویى به شبهات و شناسایى ریشه‏هاى انحراف و التقاط فکرى که متاسفانه در قالب‏هاى مختلف و با استفاده از ابزارهاى علمى و اتخاذ روش‏هاى علمى جامعه شناسانه و روانشناسانه و سایر علوم از طریق مغالطات و در پوشش سلائق و قرائت‏هاى متفاوت از دین مسلمات دینى ما را مورد هجمه قرار داده است بهترین راه مقابله با این توطئه دشمنان است البته این به آن معنا نیست که مسئولین ذى ربط از عمل به وظایف قانونى خود کوتاهى نمایند.
امروز با توجه به تنوع و تعدد رسانه‏هاى گروهى و تکثر شبهات در زمینه‏هاى مختلف فرهنگى اجتماعى – سیاسى اقتصادى بر همه کسانى که با قلم و سخن مى‏توانند به تبیین و مقابله با این توطئه دشمنان اسلام بپردازند واجب است که به تکلیف خود عمل نمایند. و به فرموده بزرگان دینى ما امروز روز سکوت نمى‏باشد.
۴ – با توجه به اینکه سال جارى به حسن تدبیر مقام معظم رهبرى حضرت آیت اللَّه خامنه‏اى «مدظله العالى» به عنوان سال امام خمینى(ره) نام گذارى گردیده است فرصت مناسبى است که روحانیت انقلابى و حوزه علمیه با تبیین اندیشه‏هاى ناب و آرمان‏هاى والاى آن رهبر فقید بیش از پیش فضاى انقلاب اسلامى را معطر نمایند. سیر در آثار و مشى عملى آن امام راحل ۱ خصوصاً پیام بلند آن بزرگ مرد خطاب به روحانیون و حوزه‏هاى علمیه و توجه به وصیت نامه الهى سیاسى و سخنان گهربار آن فقید سعید که نشأت گرفته از تعالیم اهل بیت : مى‏باشد بخوبى مى‏تواند راه گشاى عموم ره پویان طریق او و ضامن بقاى این نهضت مقدس باشد.
اگر مردم ما تنها با کلام متین و استوار آن عزیز سفر کرده آشنا شوند بخوبى مى‏توانند با شناسایى فرصت‏طلبان و عناصر نفوذى طرفدار فرهنگ بیگانه با آنها برخورد مناسب بنمایند.
عزیزان توجه به کلام حکیمانه‏اش بخوبى راه گشاى کلیه کسانى است که مى‏خواهند از مسیر اسلام و انقلاب منحرف نگردند. مکرر اظهار مى‏فرمودند: «ما باید بدون توجه به غرب حیله‏گر و شرق متجاوز و فارغ از دیپلماسى حاکم بر جهان در صدد تحقق فقه عملى اسلام بر آئیم و الا مادامى که فقه در کتابها و سینه علماء مستور بماند ضررى متوجه جهانخواران نیست».
خوف آن بزرگوار در این بود که همه آنچه او و ره پویان طریقش بمنظور دستیابى به آن جانفشانى کرده بودند در قالب تفسیرها و قرائت‏ها گم شود و مى‏فرمود: «ترس من این است که تحلیل گران امروز ده سال دیگر بر کرسى قضاوت بنشینند و بگویند که باید دید فتواى اسلامى و حکم اعدام سلمان رشدى مطابق اصول و قوانین دیپلماسى بوده است یا خیر؟ و نتیجه‏گیرى کنند که چون بیان حکم خدا، آثار و تبعاتى داشته است و بازار مشترک و کشورهاى غربى علیه ما موضع گرفته‏اند پس باید خامى نکنیم و از کنار اهانت کنندگان به مقام مقدس پیامبر اسلام و مکتب بگذریم».
البته واضح است مردم ما اگر عمق هشیارى آن پیر فرزانه را نسبت به خطر لیبرال‏ها و سرسختى و ایستادگى‏شان را در برابر مواضع غلط و غیر اسلامى آنها بدانند هرگز راضى نخواهند شد که مطرودین امام با قلم و سخن در محافل و مطبوعات و یا حتى نفوذ در برخى مناصب اجرائى، حکومت دینى را مورد تمسخر و طعنه قرار دهند.
و این همه رسالت ما حوزویان را در تبیین اندیشه‏هاى امام(ره) سنگین‏تر مى‏نماید.
۵ – خدمت به مردم و ارتباط دائمى با آنها، نشست و برخاست صمیمانه و خودمانى با آنها مخصوصاً جوانان خاصه دانشجویان عزیز و در یک کلام زندگى با آنها بحمد للَّه سنت سلف صالح روحانیت شیعه بوده و انشاء اللَّه خواهد بود. ساده زیستى و پرهیز ا ز تجمل گرایى توجه به مشکلات آنها و تلاش پى‏گیر به منظور رفع آن در حد میسور از طرقى که امکان دارد مخصوصاً در وضعیت فعلى که مشکلات اقتصادى بسیار طاقت فرسا است. البته مردم صمیمى و زحمتکش ما اگر در جریان مشکلات و نارسائى‏ها قرار گیرند و ناظر تبعیض‏هاى ناروا نباشند تحمل سختیها براى آنها ناگوار نخواهد بود هنوز ایثارگرى عموم مردم‏را در سالهاى جنگ و کوران مبارزه فراموش نکرده‏ایم.
در این رهگذر ترویج عملى سنت حسنه امر به معروف و نهى از منکر نقش مؤثرى در اصلاح و ارتقاء فرهنگ عمومى جامعه دارد.
۶ – از آنجائیکه حفظ نظام اسلامى و تقویت ارکان آن از اهم واجبات الهى است حضور عناصر مؤمن و کارآمد روحانى در عرصه‏هاى اجرایى قضایى و تقنینى کشور از یک سو و نیز حضور در سنگرهاى ارشاد و وعظ و تبلیغ، ائمه جمعه و جماعات، مسئولیت سنگین امروز روحانیت شیعه مى‏باشد ضمن تأکید بر استقلال حوزه‏هاى علمیه که همواره مورد نظر مقام معظم رهبرى و مراجع عظام تقلید بوده است باید اذعان داشت که توجه به نیازهاى نظام اسلامى از اهمیت بسزایى برخوردار است لذا تربیت عناصر متدین و آشنا با فرهنگ اصیل اسلام ناب محمدى(ره) در حوزه‏هاى علمیه از اهمیت ویژه‏اى برخوردار مى‏باشد که مسئولین ذى ربط در شوراى عالى حوزه علمیه قم و مدیریت حوزه همزمان با توجه به وظیفه اصلى حوزه‏هاى علمیه که همانا تربیت اسلام شناسان و مجتهدین زبده براساس شیوه سلف صالح که همان اجتهاد سنتى و صاحب جواهرى مى‏باشد باید به آن اهتمامى خاص مبذول دارند.
۷ – حوزه‏هاى شهرستانى به عنوان محورهاى گسترش فرهنگ اصیل اسلامى و محط تربیت انسانهاى وارسته از اهمیت ویژه‏اى برخوردار هستند تقویت این حوزه‏ها در زمینه‏هاى مختلف تعلیم و تعلّم مى‏تواند نقش مؤثرى در حفظ این پایگاههاى اصیل داشته باشد. در اینجا لازم مى‏دانیم متواضعانه از کلیه فضلاء و اساتید و طلاب محترمى که مى‏توانند با هجرت مقدس خویش به این مراکز علمى زمینه بسط و گسترش و تقویت حوزه‏هاى دینى را فراهم نموده درخواست نمائیم که به این رسالت بزرگ روحانیت شیعه جامه عمل بپوشانند تا در آینده نه چندان دورى شاهد صدها حوزه علمیه قوى و مؤثر در سراسر ایران بلکه سراسر جهان باشیم.
۸ – ضمن تشکر از تلاش‏هاى انجام گرفته توسط شوراى عالى حوزه علمیه قم و مدیریت محترم حوزه علمیه و کلیه دست اندرکاران اجرائى اداره حوزه مقدسه علمیه قم و حوزه‏هاى علمیه سراسر کشور لازم مى‏دانیم توجه این عزیزان را به اتخاذ تدابیر و انجام بیشتر فعالیت‏هایى که موجبات رشد و ارتقاء تحصیلى و معنوى طلاب را فراهم مى‏سازد جلب نموده از این عزیزان درخواست مى‏نماید که نسبت به حل مشکلات امور معیشتى طلاب اهتمام بیشترى ورزند تا این سربازان اسلام با فراغت بیشترى و فارغ از هرگونه دغدغه زندگى بتوانند به مسئولیت‏هاى خویش عمل نمایند. در این رهگذر لازم است از طرح‏ها و نظرات طلاب و فضلاء و اساتید محترم در زمینه‏هاى امور آموزشى – پژوهشى فرهنگى اجرائى و سایر جنبه‏هاى علمى – آموزشى حسن استفاده را نموده با تشکیل گروههاى کارشناسى و مشارکت اعضاء محترم مجمع نمایندگان فضلاء و طلاب حوزه علمیه قم و سایر صاحبنظران در چارچوب رهنمودهاى مراجع عظام و مقام معظم رهبرى «ادام اللَّه اظلالهم» به وظیفه خطیر خویش که همانا خدمت به طلاب عزیز است بیش از پیش عمل نمایند.
در خاتمه لازم مى‏داند از تلاش‏ها و مجاهدت‏هاى پى‏گیر شما عزیزان در سنگر علم و اجتهاد و فقاهت با توجه به تمامى کمبودها که به یک معنا سند افتخار روحانیت شیعه است و على‏رغم تمامى طعنه‏ها و احیاناً تهمت‏هاى ناروا از کمترین امکانات مادى در حوزه‏هاى علمیه برخوردار مى‏باشید و با ساده زیستى و حضور جدى در عرصه تعلیم و تعلّم، ابلاغ و نشر تعالیم اسلام و اجراء احکام الهى به حفظ و ترمیم و بالندگى و نمو میراث اسلاف صالح خود اهتمام دارید تشکر نماید.
البته تمامى این زحمات و مشکلات در سایه عنوان سربازى امام زمان ارواحنا لتراب مقدمه الفداء گوارا بوده و افتخارى وصف ناشدنى است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم وظیفه خود مى‏داند که اعلام نماید که همواره آماده است از نظرات و انتقادات و پیشنهادات شما اساتید و فضلاء و طلاب محترم حوزه‏هاى علمیه در زمینه‏هاى مختلف خصوصاً مسائل مربوط به حوزه و روحانیت استفاده نماید و رجاء واثق دارد که عنایت و توجه شما سربازان مکتب اهل‏بیت: خصوصاً با ارائه طرحهاى مفید و سازنده مى‏تواند نقش مؤثرى در پیشبرد اهداف عالیه اسلام ناب ایفا نماید.
خداوندا حوزه‏هاى علمیه، این سنگرهاى پاسدارى از فقاهت و اسلام ناب را تا ابد پا برجا بدار.
خداوندا شهداء روحانیت و حوزه‏ها را از نعم بى‏کران رزق حضور خویش بهره‏مند فرما.
خداوندا ارواح مطهر علماء اسلام و مراجع بزرگوار تقلید، امام راحل(ره) را به اعلى درجات قرب خویش مفتخرساز.
خداوندا سایه مراجع عظام تقلید و مقام معظم رهبرى را بر حوزه‏هاى علمیه شیعه مستدام بدار.
خداوندا توان علماء و روحانیت شیعه را در خدمت به دین خود افزون بدار.

والسلام علیکم و رحمه اللَّه و برکاته
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏