استعفای لاریجانی؛ بازتابهای داخلی و خارجی
۴ استعفای لاریجانی؛ بازتاب های داخلی
¦ ابراز تاسف توکلی از جابجایی لاریجانی
خبرگزاری فارس/رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس درباره استعفای علی لاریجانی گفت: به عنوان حامی جدی آقای احمدی نژاد در ایفای حق ملت ایران از این جابجایی بسیار متاسف شدم.احمد توکلی با اشاره به استعفای لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: سوابق سیاسی و اجرایی آقای لاریجانی و جایگاه ایشان در مذاکرات خارجی، نشان می‌داد که قدرت بیشتری برای استیفای حق ملت ایران داشت و این سوابق به هیچ وجه قابل مقایسه با جایگاه یک معاون وزیر خارجه با سابقه کم نیست.صحبت از احترام فردی افراد نیست، بلکه صحبت از جایگاه‌ها است و آقای جلیلی پیش ما خیلی محترم است.
توکلی گفت: از نظر حیثیت حقوقی نیز علی لاریجانی هم بعنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب رئیس جمهور بود و هم نماینده رهبری در شورای امنیت ملی و طبیعتاً جایگاه حقوقی ایشان وزنی به ایشان می داد که مثل جایگاه سیاسی و اجرایی با سابقه، قدرت او را در چانه زنی و استیفای حقوق ملت بیشتر می‌کرد.
¦ تغییر لاریجانی؛ مجلس هفتم باز هم بی‌خبر ماند
سایت آفتاب نیوز/پس از اعلام خبر کناره‌گیری علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی و انتشار این خبر از سوی غلامحسین الهام سخنگوی دولت، با تماس با رییس و مخبر و برخی اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هیچکدام از آنها از خبر کناره‌گیری لاریجانی و جانشین وی اطلاعی نداشتند.
جواد آرین‌منش نماینده مشهد که در هنگام انتخابات ریاست جمهوری از اعضای ستاد علی لاریجانی بود نیز با اظهار این که تنها نیم ساعت است که از این خبر مطلع شده در مورد جزئیات آن اظهار بی‌اطلاعی کرد.
¦ بررسی علت استعفای لاریجانی در مجلس
خبرگزاری فارس/محمدنبی رودکی نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از بررسی علت استعفای لاریجانی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خبر داد و گفت: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پس از بررسی این موضوع علت استعفای لاریجانی را اعلام خواهد کرد.
وی با مثبت ارزیابی کردن روند کار لاریجانی در بحث هسته‌ای کشور اظهار داشت: من به عنوان نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس روند کار لاریجانی را روند قابل قبولی می‌دانم.
¦ کنار گذاشته شدن نماینده رهبر معظم انقلاب از صدر پرونده هسته‌ای
سایت تابناک/سرانجام پس از دو هفته اخبار غیر رسمی و محرمانه، دکتر علی لاریجانی، نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای امنیت ملی و مسئول پرونده هسته‌ای که قریب دو سال عهده‌دار این پرونده بود، کنار گذاشته شد.
الهام در شرایطی با اعلام این خبر غیرمنتظره، بسیاری از خبرنگاران را شوک‌زده کرد که پیشتر اعلام شده بود روز سه‌شنبه قرار است دکتر لاریجانی با «خاویر سولانا» در رم دیدار و فصل جدیدی از گفت‌وگوها را با نماینده گروه «1+5» آغاز کند که با این حساب، احتمال می‌رود این مذاکره لغو گردد.
هفته گذشته زمانی افکار عمومی اختلاف رئیس‌جمهور با دبیر شورای امنیت ملی را احساس کردند که دکتر لاریجانی پس از پاسخ مثبت رهبر معظم انقلاب به پوتین مبنی بر تأمل در پیشنهاد وی، ارائه پیشنهاد هسته‌ای به ایران را تأیید کرد، اما رئیس‌جمهور اظهار کرد که پوتین پیشنهاد هسته‌ای به ایران نداده است.در صورت انتصاب جلیلی، ثمره یا شخصی نظیر آنان، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی روندی کاملا یکدست با دولت پیدا خواهد کرد.
علی لاریجانی که اندکی پس از روی کار آمدن دکتر احمدی‌نژاد با نظر مثبت رهبر انقلاب به جای حسن روحانی، حکم دبیری شورای عالی امنیت ملی و به تبع آن، مدیریت پرونده هسته‌ای را بر عهده داشت، طی دو سال فعالیت خود، نوعی جدید از دیپلماسی را تحت عنوان «ایستادگی منطقی» به اجرا گذارد و هرچند طی این مدت با بیشترین فشارها از داخل و خارج روبه‌رو بود و سه قطعنامه علیه ایران در دوران وی صادر شد، اما در همین شرایط، کارنامه موفقی را از خود بر جای گذاشت و از این رو به نظر می‌رسد که کنار گذاشته شدن وی در شرایط کنونی، جایگاه وی را در افکار عمومی تقویت خواهد کرد.
لاریجانی طی این مدت ـ به ویژه به دلیل انتصاب از سوی آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ـ همواره به عنوان کانال ارتباطی مطمئن جهان با ایران تلقی می‌شد و به ویژه در دو ماه گذشته، توانست با تعامل مثبت و فعال با آژانس انرژی اتمی، پرونده پلوتونیوم ایران را مختومه کند و تحرکات او باعث شد اعضای دائمی شورای امنیت به رغم تهدید در قطعنامه سوم خود، بیش از چهار ماه صدور قطعنامه جدید علیه ایران را به تأخیر بیندازند.
¦ تحرکات تفرقه افکنانه در واکنش به استعفای لاریجانی کلید خورد:
سایت رجانیوز/در حالی که منابع آگاه از کناره گیری توأم با توافق و تفاهم علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی خبر می دهند، یک سایت وابسته به محافل مشکوک که به تازگی به دنبال تعطیلی سایت غیرقانونی بازتاب، آغاز به کار کرده است، در خبری تفرقه افکنانه، از این استعفا به "کنار گذاشته شدن نماینده رهبر انقلاب از صدر پرونده هسته‌ای" تعبیر کرد.در این خبر که همسو با خط خبری رسانه های بیگانه و اپوزیسیون تنظیم شده، تمام ادعاهای واهی این رسانه ها و سیاستمداران غربی مبنی بر تعدد محافل تصمیم گیر در ایران و موثر نبودن دیدگاه دولت در مسئله هسته ای مورد تأیید قرار گرفته است.
در بخشی از این خبر مشکوک، تلویحاً از هماهنگی کامل شورای عالی امنیت ملی و دولت ابراز نگرانی شده است: « در صورت انتصاب جلیلی، ثمره یا شخصی نظیر آنان، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی روندی کاملا یکدست با دولت پیدا خواهد کرد.»!
این تحرکات تفرقه افکنانه در حالی صورت می گیرد که پیش از این نیز، دست اندرکاران این سایت تازه تأسیس در سایت قبلی خود، در موارد متعددی نظیر مذاکرات وین و سفر لاریجانی به مونیخ، اقدام به ارسال اخباری مشکوک درخصوص اختلاف شدید میان مسئولین ارشد نظام در مسئله هسته ای، کرده بودند.
بکار بستن ترفند زشت تسویه حساب با هزینه کردن از رهبری، در حالی صورت می گیرد، که ایشان کاملاً در جریان استعفای لاریجانی و گزینه جانشین وی بوده اند بطوریکه سعید جلیلی با نظر مساعد ایشان و رئیس جمهور از میان گزینه های موجود، برای دبیری شورای عالی امنیت ملی انتخاب شده و علی لاریجانی نیز همچنان به عنوان نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی باقی خواهد ماند.
سکوت دستگاههای امنیتی در قبال پروژه تفرقه افکنی این سایت اینترنتی با توجه به سابقه گردانندگان آن، در حالی ادامه دارد که ارسال چنین اخبار و سیگنالهایی از سوی این محافل مشکوک، تنها به تضعیف جایگاه جمهوری اسلامی در مقطع حساس فعلی در مذاکرات با آژانس خواهد انجامید.
¦ گزارش ویژه «نوروز» از پشت‌پرده رفتن لاریجانی
سایت نوروز/سخنگوی دولت دلیل استعفای «علی لاریجانی» دبیر شورایعالی امنیت‌ملی را «دلایل شخصی» عنوان کرد، اما گزارش «نوروز» نشان می‌دهد که این استعفا در حوادث یکساله و اختلافات گسترده وی با احمدی‌نژاد مربوط بوده است.
به گزارش خبرنگار نوروز، لاریجانی از مدتها پیش در زمینه پرونده هسته‌ای با احمدی‌نژاد دچار اختلافات زیادی بود و حتی در مواردی، احمدی‌نژاد با اعزام چهره‌هایی چون «مجتبی ثمره هاشمی» تحت عنوان «نماینده ویژه» خود به کشورهایی چون فرانسه و انجام مذاکرات، عملا لاریجانی و اعتبار مذاکرات خارجی او را دچار ابهام ساخته بود.
همچنین، در مواردی چون مذاکرات لاریجانی و سولانا در سال گذشته که روند پرونده هسته‌ای در حال بهبود بود و گفته می‌شد لاریجانی قول تعلیق غنی‌سازی را به طرف اروپایی داده است، احمدی‌نژاد با سخنرانی‌هایی عجیب در جریان سفرهای استانی خود و طرح مسایلی چون «متوقف‌نکردن غنی‌سازی حتی برای یک‌روز» و یا اینکه «اروپایی‌ها به ما گفته‌اند غنی‌سازی را برای یک روز متوقف کنید که ما نمی‌پذیریم»، تاثیری منفی در به نتیجه رسیدن مذاکرات لاریجانی داشته است.
از همان زمان برای چندین بار گفته می‌شد لاریجانی از مسؤولیت خود استعفا داده، اما هربار این شایعه تکذیب می‌شد و در واقع، استعفای وی پذیرفته نمی‌شد.
نکته دیگر درباره استعفای لاریجانی به فاصله اندک این اتفاق با تحولات اخیر در سپاه و حاشیه‌‌نشینی سردار رحیم‌صفوی مربوط می‌شود. رحیم‌صفوی اخیرا در مصاحبه‌ای نگرانی خود از برخی تندروی‌ها و احتمال بروز جنگ با «دشمن عصبانی، قوی و بی‌منطق» را بیان داشته بود و گفته می‌شود قبل از برکناری در جلسات داخلی، انتقادات تندی از احمدی‌نژاد و سیاست‌های جنگ‌طلبانه وی مطرح کرده بود.
¦ گام دیگر در فعال سازی دیپلماسی خارجی
سایت رجانیوز/بالاخره پس از چندین بار استعفا، این بار درخواست علی لاریجانی از سوی رئیس جمهور مورد موافقت قرار گرفت؛ مردی که تمثیل توافقات تیم سابق هسته ای به " مبادله در غلتان با آبنبات " زمینه ساز شهرت هسته ای اش شد.
لاریجانی زمانی سکانداری پرونده هسته ای را بر عهده گرفت که حجم عظیم تعهدات تیم سابق هسته ای، تعلیق تمام فعالیت های هسته ای حتی در محدوده آزمایشگاهی، پذیرش اجرای پروتکل الحاقی بدون تصویب مجلس و… چشم انداز نامطلوبی از فرجام پرونده هسته ای کشورمان ترسیم کرده بود.
رئیس جمهور در طول این دو سال و اندی، با پافشاری بر موضع قبلی خود، از خارج شدن دیپلماسی خارجی ایران از انفعال خبر داد و در تابستان گذشته از آغاز دوران جدید در مسیر فعال سازی دستگاه دیپلماسی.سعید جلیلی، مرد باسابقه سیاست خارجی احمدی نژاد، اکنون عهده دار فاز بعدی فعال سازی دیپلماسی کشور شده است. وی که تحصیلات خود را تا مقطع دکتری علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق (ع) به پایان رسانده، سابقه ای ۱۸ ساله در وزارت خارجه دارد.
سعید جلیلی پس از دوم خرداد ۷۶ و تغییر اتوبوسی مدیران، به اداره آمریکای وزارت خارجه منتقل شد و معاونت این اداره را بر عهده گرفت. در سال ۸۰ نیز به دفتر مقام معظم رهبری رفت و در سمت مدیریت بررسی های جاری دفتر رهبر معظم انقلاب به ادامه خدمت مشعول شد.
¦ سعید جلیلی یک پا ندارد
سایت خبرنگار مسلمان/سعید جلیلی که در دولت نهم معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه شده بود، اکنون به جای علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی شده است. وی که به ساده زیستی در زندگی شخصی و رویکردهای اسلامی-انقلابی در دیپلماسی شهرت دارد، مورد اعتماد فراوان رئیس جمهور در حوزه سیاست خارجی است. سعید جلیلی که دکترای علوم سیاسی دارد، به زبانهای عربی و انگلیسی نیز مسلط است و با توجه به سابقه ۲۰ ساله حضور در وزارت خارجه، جایگاه علمی و تسلط بسیار خوبی در موضوع هسته ای ایران خواهد داشت.
اما در این مقطع، جالب و قابل توجه است که بدانید این استاد دانشگاه، در زمان جنگ تحمیلی به عنوان نیروی بسیجی بارها در جبهه حضور یافته است.
شاید خود دکتر جلیلی چندان راضی به گفتن این جزئیات نباشد اما میگوئیم تا در تاریخ بماند که سعید جلیلی در سال ۱۳۶۵دیده بان لشکر امام رضا(ع) خراسان بود که در عملیات کربلای۵ از ناحیه پا مجروح شد و در بیمارستان صحرایی پای راست خود را از دست داد.
اکنون پای راست سعید جلیلی، مصنوعی است و به عبارت دقیق تر او یک پا ندارد اما گامهای علمی و استوارش در سیاست، قطعا بیش از پیش زبانزد خواهد شد.
¦ صباح زنگنه: استعفای لاریجانی برای انتخابات مجلس است
صباح زنگنه، کارشناس مسائل بین‌المللی گفت: به نظر من، استعفای "علی لاریجانی" دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی با نزدیک‌بودن برگزاری انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی مرتبط است.
صباح زنگنه که پیش از این مشاور وزیر امور خارجه بوده است بعد از ظهر در گفت‌وگو با شبکه خبری "العالم" تصریح کرد: به نظر من دلیل اصلی استعفای لاریجانی، این است که کشور در آستانه انتخابات بسیار مهم هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی قرار دارد و وی نیز یکی از قطب‌های جریانات سیاسی مؤثر در عرصه انتخابات است. وی افزود: هر کسی که می‌خواهد وارد عرصه انتخابات شود ناگزیر می‌بایست از مسؤولیت‌هایی که نیازمند بی‌طرفی کامل است برکنار باشد.
این کارشناس مسائل بین‌المللی با اشاره به جایگزینی "سعید جلیلی" به جای لاریجانی، گفت: دکتر جلیلی جایگاه قابل توجهی در وزارت امور خارجه دارد و مسؤولیت‌های متعددی در داخل و خارج از کشور بر عهده داشته است و اکنون نیز معاون وزیر امور خارجه در امور آمریکا و اروپاست.
وی اظهار داشت: جلیلی از سویی با تفکر و ذهنیت غربی‌ها آشناست و از سوی دیگر از شخصیت‌های نزدیک به محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری ایران به شمار می‌آید.
¦ شمس الواعظین استعفای لاریجانی را نتیجه اختلاف تندروها و میانه روها دانست
"ماشاءالله شمس الواعظین" مشاور مرکز مطالعات راهبردی خاورمیانه شنبه شب در گفت وگو با شبکه خبری العربیه، علت استعفای علی لاریجانی دبیر شورای امنیت ملی ایران را نتیجه اختلافات بین تندروها و میانه روهای این شورا دانست. وی درباره جانشین احتمالی لاریجانی نیز گفت: رییس جمهوری ایران از این جهت دوست و هوادار خود"سعید جلیلی" معاون امور اروپا و آمریکای وزارت خارجه ایران را برمی گزیند تا بتواند مذاکرات مربوط به بحران هسته ای ایران را متناسب با دیدگاه خود اداره کند. شمس الواعظین با بیان اینکه استعفای لاریجانی نوعی پیروزی برای اردوگاه تندروهای شورای امنیت ملی ایران به شمار می رود، گفت: لاریجانی از کبوترهای شورای امنیت ملی به شمار می رفت و بازهای این شورا توانستند جلیلی را به جای او وارد شورا کنند. وی در عین حال بااشاره به تاثیر تندروی های غرب در جریان مذاکرات هسته ای در شکل گیری این موضوع خاطرنشان کرد: هروقت آمریکا و اروپا در رابطه با پرونده هسته ای ایران موضع تندتری اتخاذ کرده اند ایران نیز موضع تندتر در پیش گرفته است. شمس الواعظین افزود: حسن روحانی در دوره خاتمی، مسوول پرونده هسته ای ایران بود و بااینکه مواضعی نرم داشت، اما غرب او را نپذیرفت و شروطی را قایل شد و وقتی روحانی جایش را به علی لاریجانی داد، جامعه غربی باردیگر شروط جدیدی را پیش روی ایران قرار داد و از این رو ایران همپای غرب در رابطه با پرونده هسته ای، مواضع تند اتخاذ کرد.
۴ استعفای لاریجانی؛ بازتاب های خارجی
¦ لاریجانی در پی ریاست‌جمهوری است
روزنامه الشرق‌الاوسط/ الکس بیگام، کارشناس مرکز سیاست‌های خارجی در لندن در گفت‌وگو با روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق‌الاوسط مدعی شد: تقریباً قطعی است که لاریجانی در صدد نامزدی برای انتخابات آینده ریاست‌جمهوری ایران است. وی افزود: بیرون‌بودن او از حکومت، بر احتمال انتخاب وی به ریاست‌جمهوری می‌افزاید.
این کارشناس انگلیسی ادامه داد: البته کناره‌گیری لاریجانی، نتیجه اختلافات وی با احمدی‌نژاد در مورد تاکتیک ضروری در پرونده هسته‌ای و نیز بلندپروازی‌های سیاسی اوست.
¦ استعفای تکان دهنده
خبرگزاری فرانسه / "علی لاریجانی" که استعفای تکان دهنده اش از سمت مقام ارشد امنیت ملی ایران روز شنبه اعلام شد، اگرچه یک محافظه کاراست اما هیچگاه به عنوان یک هم پیمان مسلم "محمود احمدی نژاد" رییس جمهور(ایران) تلقی نشده بود.
استعفای لاریجانی تنها یک روز پس از آن صورت گرفت که احمدی نژاد گفته ی لاریجانی را در این خصوص که "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در جریان سفرش به ایران در روز سه شنبه پیشنهادی را در زمینه برنامه هسته ای این کشور مطرح کرده است، به صراحت تکذیب کرد. لاریجانی گفت که این "پیشنهاد خاص" در جریان مذاکرات پوتین با (آیت الله) خامنه ای، رهبر عالی ایران مطرح شد.
اما پس از آن احمدی نژاد گفت که پوتین هیچ پیامی به غیر از پیام "دوستی" میان تهران و مسکو را مطرح نکرد.
با وجودی که لاریجانی برخی مواقع لحنی عمل گراتر از احمدی نژاد را در پیش گرفته، اما این احمدی نژاد است که همچنان به عنوان یکی از خودی های نظام تلقی می شود و تندروی هایش نیز کماکان به قوت خود باقیست. کل خانواده ی لاریجانی قطب تشکیلات اسلامی در کشور هستند. لاریجانی فرزند یک آیت الله عظیم الشان است و همسرش نیز دختر "آیت الله مرتضی مطهری" از معتمدین نزدیک "آیت الله روح الله خمینی(ره) بنیانگذار فقید انقلاب ایران است.
"صادق لاریجانی" برادر کوچکترش یک روحانی و از اعضای شورای نگهبان، نهاد اصلی مسوول بررسی صلاحیت ها در جمهوری اسلامی است. "محمد جواد" برادر دیگر لاریجانی شخصیتی برجسته و مشاور ارشد قوه قضائیه در امور بین المللی است.
لاریجانی که سال های 1994 تا 2004 رئیس تلویزیون دولتی ایران بود، به منظور مقابله با اصلاح طلبان از اختیاراتش برای تولید برنامه هایی که به روشنفکران و نزدیکان به "محمد خاتمی" رئیس جمهوری اصلاح طلب حمله می کرد، استفاده کرد.
¦ رئیس مؤسسه خاور نزدیک روسیه: استعفای لاریجانی نشانه تغییر سیاست‌های ایران است
"یوگنی ساتانوفسکی" رئیس انستیتو خاور نزدیک روسیه ابراز عقیده کرد استعفای "علی لاریجانی" دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به معنای تغییر در سیاست تهران باشد.
ساتانوفسکی در گفت‌وگو با خبرگزاری روسی "نووستی" گفت: مسلماً چنین استعفایی به معنای بروز تغییراتی در سیاست و یا اقداماتی در سیاست داخلی است که در نهایت، ناگزیر بر سیاست خارجی تأثیر خواهند داشت.
وی افزود: می‌توان گفت وضعیت سیاست داخلی، امروز در ایران تغییر می‌کند.
ساتانوفسکی با بیان این عقیده که تغییر در سیاست داخلی ایران، مدت بسیاری است که قابل مشاهده است، به تعویض فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: اگر مقامات ایران، بیان سخنانی تند مانند "ضرورت محو اسرائیل از روی زمین" را متوقف کنند، گویای تغییر در سیاست خواهد بود.
وی افزود: ممکن است استعفای لاریجانی تنها تغییراتی کادری باشد، مثلاً به علت ضرورت تحکیم برخی گروه‌ها و یا دلایلی داخلی که در عین حال سیاست این کشور نیز ذره‌ای تغییر نیابد که این را نیز در آینده می‌توان دید.
ساتانوفسکی گفت: اگر در سیاست ایران تغییری به وجود نیاید می‌توان بهار یا تابستان، انتظار حمله آمریکا را داشت.
¦ گفت وگوی الجزیره با دو تحلیلگر امورایران درباره استعفای لاریجانی
شبکه خبری الجزیره قطر شنبه شب در میزگردی با حضور "محمد صادق الحسینی" تحلیلگر سیاسی از تهران و"محمد سعید ادریس" پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی الاهرام از قاهره به بررسی علل استعفای دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پرداخت. محمدصادق الحسینی دراین باره گفت: موضوع استعفای "علی لاریجانی" به چهار، پنج ماه پیش برمی گردد و علت اصلی آن نیز اختلاف روش، عملکرد و تاکتیک در برخورد با موضوع هایی نه تنها پرونده هسته ای بلکه امور امنیتی و استراتژی کلی در ایران بوده است. وی افزود: نکته مهم، اینکه این اختلاف ادامه رقابت های انتخاباتی دو سال پیش ریاست جمهوری است که در آن احمدی نژاد به عنوان یک پدیده مردمی بروز کرد. صادق الحسینی گفت: این در حالی است که لاریجانی به عنوان یک رهبر نخبه و متعلق به طبقه دانشجویی و مکاتب فلسفی ایران با هر مسئله ای به شیوه خودش برخورد می کرد و معتقد بود که هر مسئله ای راه حلی دارد و هر موضوعی برخورد متفاوتی را می طلبد. وی همچنین گفت: لاریجانی همچنان نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی است و در صحنه سیاسی و امنیتی باقی خواهد ماند و به عنوان برگ برنده ای خواهد بود، همان طور که "حسن روحانی" به عنوان برگی در صحنه سیاسی باقی مانده است.
¦ گزارش بی بی سی درمورد علل استعفای علی لاریجانی از سمت خود
رادیو بی بی سی شنبه شب در گزارشی از"احمد زیدآبادی"باعنوان کارشناس مسایل ایران به بررسی علل استعفای "علی لاریجانی" دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پرداخت. زیدآبادی در این گزارش به شرح زیر گفت: خبر استعفای "علی لاریجانی" از سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی و مقام ارشد مذاکرات هسته ای ایران، تنها سه روز پیش از ملاقات وی با "خاویر سولانا" اعلام شد. اعلام استعفای علی لاریجانی از سوی "غلامحسین الهام" سخنگوی دولت "محمود احمدی نژاد" به عنوان خبری ناگهانی و غیرمنتظره مورد توجه محافل سیاسی و رسانه ای ایران و جهان قرار گرفته است. در واقع هیچکس انتظار نداشت که لاریجانی در آستانه دیدار مهم خود با خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از مقام خود کنار رود. هنوز روشن نیست که لاریجانی مجبور به استعفا شده و یا به عبارتی از مقام خود برکنار گردیده است و یا اینکه به گفته الهام به دلایل شخصی از مقام خود کنار رفته است. در برخی موارد دیده شده که در ایران وقتی می خواهند فردی رااز مسئولیتش عزل کنند، استعفای او را از مقامش اعلام می کنند. این مساله بخصوص برای دو تن از وزیران دولت احمدی نژاد که اخیرا از سمت خود برکنار شدند، اتفاق افتاد. به هرحال، اگر لاریجانی توسط احمدی نژاد از سمت خود عزل شده باشد، این موضوع معنایی غیراز نارضایتی رئیس جمهور ایران از نحوه کار لاریجانی در مقام دبیری شورای عالی امنیت ملی ایران و اختلاف دو طرف بر سر مسائل مهم کشور ندارد. در حقیقت، شورای عالی امنیت ملی ایران که پس از روی کار آمدن احمدی نژاد از قدرت تاثیرگذاری بیشتری برخوردار شده است، درباره عموم مسائل مربوط به امنیت جمهوری اسلامی تصمیم گیری می کند که یکی از این مسائل، برنامه هسته ای ایران است. به نظر می رسد که احمدی نژاد به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران از اینکه لاریجانی در مقام دبیر شورای مذکور ازاختیارات گسترده ای برخوردار شده بود و بخصوص در محافل داخلی و خارجی حتی قدرتمندتر و با نفوذتر از شخص رئیس جمهور معرفی می شد، به شدت ناراضی بود و بعضا می کوشید تا با تصمیم هایی مغایر آنچه لاریجانی اعلام می کرد، موقعیت خاص خود را در نظام تصمیم گیری ایران به رخ همگان بکشد. بدین ترتیب، نارضایتی احمدی نژاد از لاریجانی ممکن است بیش از آنکه مربوط به اختلاف دیدگاه های دو طرف بر سر مسائل مربوط به امنیت جمهوری اسلامی از جمله برنامه اتمی ایران باشد، به ناراحتی رئیس جمهور ایران از قدرت گرفتن رقیب انتخاباتی سابق خود است.
¦ گزارش رادیو فردا از استعفای لاریجانی
علی لاریجانی از جمله افرادی بود که به شدت به سیاست های "محمد خاتمی،" رییس جمهوری پیشین و تیم هسته ای وی حمله می کرد و آنها را مسبب ناکامی های جمهوری اسلامی در این عرصه می دانست. وی، تیم سابق هسته ای را که سرپرستی آن با "حسن روحانی"، از افراد نزدیک به "اکبر هاشمی رفسنجانی" بود، متهم کرد که در برخورد با خارجی ها امتیازات بسیاری داده اند و در مقابل تنها "آب نبات" گرفته اند. اکنون وی در حالی سمت خود را ترک می کند که پرونده هسته ای ایران در دو سال گذشته دچار فراز و نشیب های بسیاری شده است و دو قطعنامه تحریمی علیه جمهوری اسلامی ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد به تصویب رسیده و بعید نیست که قطعنامه سومی نیز در چند ماه آینده به تصویب برسد. اما به نظر می رسد که شرایط پرونده هسته ای ایران به گونه ای پیش رفته است که لاریجانی ناچار شده است در زمانی "حساس" از سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی ایران کناره بگیرد. زمان فعلی از آن رو حساس تلقی شده است که براساس اعلام قبلی قرار بود در هفته جاری دیداری میان "علی لاریجانی" و "خاویر سولانا"، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای بحث پیرامون پرونده هسته ای ایران در آستانه گزارش وی به اعضای شورای امنیت صورت گیرد و همزمان هیاتی از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران سفر کند و با طرف ایرانی به سرپرستی معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار کند. هدف از سفر این هیات نیز ادامه مذاکرات پیرامون پاسخ ایران به ابهامات و پرسش های سابق درباره ماهیت برنامه اتمی ایران است که تهران تنها تا اواخر ماه نوامبر(اوایل آذر ) فرصت دارد تا به آنها پاسخ گوید. با اعلام خبر استعفای علی لاریجانی سایه ابهام بر این رخدادها سنگینی می کند و هنوز مشخص نیست که وضعیت مذاکرات و دیدارهای پیش رو چگونه خواهد بود. گرچه سخنگوی دولت ایران گفته است که احتمالا "سعید جلیلی"، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه ایران مسئولیت این سمت را برعهده خواهد گرفت و سیاست های جمهوری اسلامی درباره برنامه هسته ای تغییری نخواهد کرد. رادیو فردا افزود: اکنون با کناره گیری علی لاریجانی، این پرسش مطرح شده که آیا از میزان تاثیرگذاری میانه روترها در پرونده اتمی باز هم کاسته خواهد شد؟ وی همچنین گفته است که در دیدار با سولانا، یا لاریجانی یا جلیلی و یا هر دو حضور خواهند داشت، ولی عجیب به نظر می رسد که دبیر شورای عالی امنیت ملی پس از پذیرش استعفایش و در حالی که فاقد اختیارات لازم است، همچنان به مذاکره بپردازد و یا طرف اروپایی به گفت وگو با فردی بنشیند که دیگر سمتی در اختیار ندارد.
¦ تحلیل محتوای رسانه های خارجی در خصوص استعفای لاریجانی
خبرگزاری ایرنا / این خبر در رسانه های خارجی بازتاب وسیعی داشت به نحوی که تا زمان تهیه این گزارش ، بازتابهای مربوط به این موضوع همچنان داغ است و ادامه دارد. خبر استعفای لاریجانی و پذیرش استعفای آن از سوی رییس جمهوری تا حد زیادی برای رسانه های عمده و بزرگ خارجی تعجب برانگیز بود تا جایی که شبکه خبری بی بی سی از آن به عنوان "استعفای حیرت انگیز" نام برد. بررسی محتوای خبرها ، گزارشها و تحلیل های ارایه شده از سوی خبرگزاری ها و شبکه های نوشتاری، صوتی و تصویری نشان می دهد که در ارتباط با این استعفا تکیه عمده بر روی "وجود اختلاف میان مسئولین جمهوری اسلامی" است. دستمایه تبلیغ وجود اختلاف میان مقامات جمهوری اسلامی،اظهارات متفاوت علی لاریجانی و محمود احمدی نژاد در خصوص سفر "ولادیمیر پوتین" رییس جمهوری روسیه به تهران بود. در این میان برخی رسانه ها نیز با اشاره به نقش برجسته و هدایت گر دکتر لاریجانی در پرونده هسته ای ایران از پذیرش استعفای وی به عنوان"نشانه ای از تندتر شدن مواضع هسته ای ایران" نام بردند. 1 - تبلیغ وجود اختلاف میان مقامات جمهوری اسلامی به گفته بی بی سی هفته گذشته و در پی دیدار "ولادیمیر پوتین" رییس جمهوری روسیه از ایران، احمدی نژاد و لاریجانی در مورد ارایه طرحی از سوی پوتین برای حل مساله هسته ای ایران اظهارات متفاوتی کردند. این شبکه اضافه کرد :برخی گزارش ها حاکی از آن بود که رییس جمهوری روسیه در سفر یک روزه خود به تهران طرحی را در مورد بحران هسته ای ایران مطرح کرده و روز چهارشنبه لاریجانی وجود چنین پیشنهادی را تایید کرد اما رییس جمهوری ایران روز پنجشنبه گفت که "پوتین حرفی نزد." در این میان رادیو فردا ، رسانه وابسته به سازمان جاسوسی آمریکا "سیا" مصاحبه ای با "صادق زیباکلام" ترتیب داد. زیباکلام گفت : نباید خبر استعفای دکتر لاریجانی ما را شگفت زده کند چون از همان ابتدا در خصوص بحث هسته ای ، نوعی دوگانگی میان آقای لاریجانی و احمدی نژاد وجود داشت. وی اضافه کرد : فکر می کنم ظرف 20 تا 30 ماه گذشته بین آقای لاریجانی و احمدی نژاد دو نگاه متفاوت نسبت به مسئله هسته ای وجود داشت. "امیر موسوی" کارشناس امور ایران نیز به تلویزیون "الجزیره" قطر گفت : برخی اختلاف نظرها بین لاریجانی و احمدی نژاد به خصوص درباره چگونگی حل و فصل پرونده هسته ای ایران و شیوه بیان مسایل هسته ای وجود داشت. به نظر وی تغییر دبیر شورای امنیت ملی در همین چارچوب انجام شد زیرا احمدی نژاد به کسی نیاز دارد که بیش از پیش به او اطمینان داشته باشد و با سیاست های وی کاملا همراه باشد. موسوی افزود : جلیلی ، مرد شماره دو وزارت خارجه ایران است که می تواند بدون هیچ تردید یا تاخیری سیاست های احمدی نژاد را اجرا کند. "محمدحسن البحرانی«مدیر دفتر شبکه الجزیره در تهران نیز در این زمینه با افزایش دامنه اختلافات مورد ادعا، اظهار داشت : این استعفا نشان می دهد، نقطه نظرات متفاوتی در شیوه اداره پرونده هسته ای ، سیاست خارجی مربوط به این پرونده یا حتی درباره مسایل دیگر وجود دارد.
خبرگزاری فرانسه از مبدا تهران گزارش داد : "علی لاریجانی" که استعفای تکان دهنده اش از سمت مقام ارشد امنیت ملی ایران امروز اعلام شد، اگر چه یک محافظه کار است اما هیچگاه به عنوان یک هم پیمان مسلم "محمود احمدی نژاد" تلقی نشده بود. فرانس پرس اضافه کرد : لحن دشوار و آشکارا به دور از هیجان لاریجانی اغلب با لفظ متغیر و عوام پسندانه ی "احمدی نژاد" به شدت مغایرت داشت و در یک کلام ، او مردی برای تمامی بحران ها بود. به ادعای این خبرگزاری غربی از ماه ها پیش شایعاتی در ایران در زمینه نارضایتی لاریجانی از موقعیتش و استعفایش از این منصب رواج یافته بود اما تا روز شنبه هیچ یک از این شایعات تایید نشد. خبرگزاری فرانسه گفت : استعفای لاریجانی تنها یک روز پس از آن صورت گرفت که احمدی نژاد گفته ی لاریجانی را در این خصوص که "ولادیمیر پوتین" رییس جمهوری روسیه در جریان سفرش به ایران در روز سه شنبه پیشنهادی را در زمینه برنامه هسته ای این کشور مطرح کرده است، به صراحت تکذیب کرد.
