تولد و دوران کودکی:
آیت‌الله شیخ حسن تهرانی در سال ۱۳۱۲ در تهران به دنیا آمد. پدرش مرحوم یوسف تهرانی از کسبه تهران بود که ارادت عجیبی به روحانیت و مرجعیت شیعه داشت. او که خود از زاهدان زمان بود و نماز جماعت و نماز شبش هیچ گاه ترک نمی‌شد، از شاگردان و دوستداران مرحوم شیخ محمد حسین زاهد بود و همواره از این مرد نورانی بهره می‌برد.
دوران تحصیل:
آیت‌الله تهرانی تحصیلات خود را در دوره ابتدایی در تهران به پایان برد و سپس به مدرسه مرحوم حاج شیخ علی اکبر برهان رفت و به دلیل تلاش فراوان مورد عنایت آن مرد بزرگ قرار گرفت. او مدت دو سال با نظارت مرحوم برهان در آن مدرسه درس خواند و همواره در نماز مرحوم شیخ محمد حسین زاهد حاضر می‌شد. در این مدت تلاش او به حدی بود که توانست تمام الفیه ابن مالک را حفظ کند. الفیه ابن مالک که در واقع یک دوره ادبیات عرب به شمار می‌آید، حدود هزار بیت است که بسیاری از طلاب تنها ابیات مهم یا حدود نیمی از آن را در حافظه دارند، امّا آیت‌الله تهرانی به گفته خود، هر شب پس از صرف طعام، اشعار را مرور می‌کرد و تا اشعار مربوط به درس روز را حفظ نمی‌کرد، به بستر خواب نمی‌رفت. البته در این زمینه، سفارش‌های پدرش نیز بسیار مهمّ بود. پدرش که علاقه وافری به طلاب علوم دینی داشت، از هرگونه خدمت او در گستره‌های علمی دریغ نمی‌ورزید، تا آنجا که وقتی به همراه فرزندش به مدت ده روز به مشهد رفت، برای آن مدت کوتاه از یکی از روحانیان مشهد خواست تا به فرزندش دروس حوزه را تعلیم دهد تا پس از بازگشت از سفر، از دیگر دوستان خود عقب نیفتد!
آیت‌الله تهرانی پس از طی کردن دروس مقدمات، دروس دوره سطح را در مدرسه مرحوم برهان در شهر ری آغاز کرد و پس از مدتی به سفارش یکی از استادان خود، که همواره کوشش شاگرد خود را از نزدیک می‌دید، به قم مهاجرت کرد تا از محضر استادان آن دیار عالم خیز بهره‌های بسیار برد. او در قم به محضر استادان بسیار شرفیات شد و فقه و اصول و فلسفه را تا سر حد اجتهاد فرا گرفت.
استادان و دوستان:
آیت‌الله شیخ حسن تهرانی در سالهای تحصیل خود، به محضر استادان بسیاری شرفیاب شد. او در شهر ری برای فراگیری معالم الاصول به درس آقا سید حسن آقایی می‌رفت و بخشی از شرح لمعه را در محضر آقا شیخ محمدرضا بروجردی فرا می‌گرفت.
با ورود به قم، قوانین و باقیمانده شرح لمعه را در محضر آیت‌الله نوری همدانی فرا گرفت و در درس رسائل آیت‌الله مشکینی و در درس مکاسب و کفایه آیه‌الله مجاهدی تبریزی شرکت نمود. تلاش او به حدی بود که دوره سطح را در سه سال به پایان رسانید.
آیت‌الله تهرانی پس از طی دوره سطح، به دروس خارج آیت‌الله العظمی بروجردی، آیت‌الله العظمی امام خمینی، آیت‌الله العظمی محقق داماد، آیت‌الله شیخ محمد تقی بروجردی، آیت‌الله العظمی حاج مرتضی حائری و آیت‌الله العظمی گلپایگانی ـ رحمه‌الله علیهم ـ رفت و در مدت کوتاهی که پس از عزیمت به حجّ، به عتبات عالیات رفته بود در درس امام(ره) و آیت‌الله العظمی خویی(ره) شرکت نمود. او اسفار و شفا و تفسیر را نیز در محضر علامه سید محمد حسین طباطبایی(ره) آموخت.
او در سالهای تحصیل و تدریس خود با طلاب بسیاری رابطه دوستی داشت که از جمله آنها می‌توان از آیت‌الله محمد مؤمن، آیت‌الله ربانی املشی(ره)، آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی و آیت‌الله سید محمد کاشانی به عنوان دوستان و هم بحثهای ایشان نام برد.
فعالیتهای علمی و فرهنگی:
آیت‌الله شیخ حسن تهرانی در طول سالهای عمر خود تا هم اکنون، تلاشهای علمی و فرهنگی بسیاری را به انجام رسانده است. او از سالهای آغازین طلبگی به امر تدریس اشتغال داشته است و سالها در حوزه‌های علمیه خواهران به آموختن مبانی فقه و اصول پرداخته است.
از فعالیتهای مهم او در این عرصه، برگزاری جلسات امتحانات شفاهی و کتبی در حوزه علمیه و تعیین میزان رشد علمی طلاب بوده است که این امر حدود سی سال است که ادامه دارد. همچنین او در امتحاناتی که برای باز شناخت قضات و طلابی که تمایل به شرکت در رشته قضا داشتند، به عنوان طرح کننده پرسشهای امتحانی و ارزیاب حضور داشته است.
فعالیتهای سیاسی:
آیت‌الله شیخ حسن تهرانی از سالهای آغازین نهضت اسلامی مردم ایران همواره در صف اوّل مبارزه حضور داشته است. او که در جوانی خود را سخت تحت تأثیر فعالیتهای سیاسی مرحوم نوّاب صفوی می‌داند، در موقعیتهای گوناگون به افشای ماهیت رژیم منحوس پهلوی و عوامل آن پرداخته است.
بخشی از فعالیتهای سیاسی او به تلاشهای او در جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مربوط می‌شود. امضای او در بسیاری از اعلامیه‌های آن نهاد در سالهای پیش از انقلاب، از جمله اعلامیه خلع ید شاه از قدرت به چشم می‌خورد.
او در پیش از انقلاب برای اعلام وفاداری به امام(ره) در نجف به خدمت او می‌رسید و در ایران نیز مورد تهدید و بازداشت رژیم سابق قرار می‌گرفت، امّا فعالیتهای سیاسی او به پیش از انقلاب محدود نشد. با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، او نیز به سیل خروشان ملت پیوست و همواره از خط ولایت فقیه دفاع می‌کرد. در سالهای دفاع مقدّس، بارها و بارها در جبهه‌ها حضور پیدا می‌کرد و سخنان دلنشین او همواره امیدبخش رزمندگان اسلام بود.
از فعالیتهای مهم او پس از انقلاب قضاوت در کمیته‌های انقلاب اسلامی بود که بعدها در قالب دادگاه انقلاب فعّال شد. همچنین او مدتی با عنوان قاضی دادگاهِ ویژه روحانیت و قاضی دادگاه انتظامی به فعالیت می‌پرداخت.
آیت‌الله تهرانی در سالهای آخر عمر شریف خویش در بخش امتحانات شورای مدیریت حوزه علمیه قم به ارزیابی وضعیت علمی طلاب می پرداخت و امامت جماعت مسجد باغ پنبه قم را بر عهده داشت. او همچنین به تدریس مکاسب و کتاب جواهر نیز اشتغال داشت.
آیت‌الله تهرانی در روز پنج شنبه ۱۴ دی ماه ۱۳۸۵ در سن ۷۳ سالگی دار فانی را وداع و به سوی معبودش شتافت
خداوند او را با اولیاء الله محشور کند انشاء الله
روابط عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
