بامداد روز یکشنبه ۳۰ شهریور ماه وزیر خارجه آمریکا با انتشار بیانیهای خبر از بازگشت تحریمهای منقضی شده سازمان ملل علیه ایران در چارچوب برقراری مکانیسم ماشه از سوی این کشور داد و نوشت: «تحریمها متعاقب فرآیند اسنپبک ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بازگشتهاند». وی در ادامهی ادعاهای خود افزود: «این اطلاعیه، فرایند ۳۰ روزهای را آغاز کرد که منجر به بازگشت تحریمهای پیشتر لغو شده سازمان ملل شد، که در ساعت ۸ شب وقت تابستانی شرقی روز ۱۹ سپتامبر (۴:۳۰ بامداد یکشنبه به وقت تهران) اجرایی گردید. این یعنی که از امروز، تمام مفاد قطعنامههای ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹ که ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ ملغی شده بودند، دوباره فعال شدهاند» . در این باره نکاتی قابل ذکر است :
۱- اقدام آمریکا در بازگرداندن تحریم ها با مکانیسم ماشه پس از آن رخ داد که ایالات متحده امریکا در ماه های گذشته تمامی تلاش خود را جهت تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از طریق شورای امنیت به کار گرفت و پس از شکست در شورای امنیت و در حالی که فقط جمهوری دومینیکن به درخواست آمریکا رای مثبت داد با شکایت از ایران به شورای امنیت در خواست بازگشت تمامی تحریمها از طریق اسنپ پک را آغاز کرد . این اقدام آمریکا در حالی صورت گرفت که بارها کارشناسان تاکید کرده اند آمریکا پس از خروج از برجام عضوی از این معاهده نیست تا بتواند برای بازگشت تحریم ها از طریق مکانیسم ماشه اقدامی انجام دهد .
۲- پس از بیانیه وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اعلام بازگشت تحریم ها از طریق اسنپ بک تمامی کشورهای عضو برجام در مقابل آن موضع گرفته و بیانیه آمریکا را رد کردند . وزارت خارجه روسیه با انتشار بیانیهای اعلام کرد چنین اقداماتی نمیتواند عواقبی قانونی برای دیگر کشورها داشته باشد و همکاری مشروع آنها با ایران را محدود کند. این بیانیه میافزاید: «البته که آمریکاییها میدانند گفتههایشان حقیقت ندارد. به همین دلیل است که ایالات متحده مانند همیشه مخالفانش را به تحریم و تنبیه تهدید میکند. تمام این اقدامات آمریکا چیزی جز حرکات نمایشی نیست». وزرای خارجه ۳ کشور اروپایی عضو برجام هم با طرح مکانیسم ماشه از سوی ایالات متحده مخالفت کردند. در بخشی از بیانیه آنها آمده است: فرانسه، آلمان و بریتانیا (تروئیکای اروپایی) متذکر میشوند آمریکا به دنبال خروج از برجام در ۸ مه سال ۲۰۱۸ دیگر مشارکتکننده در آن نیست. در نتیجه، اعلامیه ادعایی تحت پاراگراف ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) که آمریکا آن را برای اعضای شورای امنیت فرستاده، فاقد اثر قانونی است. در پی آن، هر تصمیم و اقدامی که بر مبنای این روند یا پیامدهای احتمالی آن اتخاذ شود هم اثر قانونی ندارد.
۳- در عین حال باید به این نکته توجه داشت که گرچه دولتهای اروپایی بیانیه وزیر خارجه امریکا را رد کردند اما در طول حدود یک سال و نیم گذشته پس از خروج آمریکا از برجام نه تنها هیچ اقدام عملی در راستای تعهدات برجامی خود انجام ندادند بلکه در مقام عمل با تحریم های یکجانبه آمریکا همراهی کردند . برخی کارشناسان نیز بر این باورند موضع گیری فعلی تروئیکای اروپایی در مقابل دولت ترامپ صرفا به خاطر نزدیک بودن انتخابات آمریکا و احتمال آنها مبنی بر رای نیاوردن ترامپ ارزیابی می شود . این در حالی است که دولتمردان جمهوری اسلامی ایران پس از خروج آمریکا از برجام هنوز اقدامی متناسب و در خور رفتار ترامپ و تروئیکای اروپایی انجام نداده اند . لذا انتظار میرود در این شرایط با توجه به عدم رغبت و تلاش کشورهای مختلف اروپایی به انجام تعهدات خود در برجام، تصمیم و اقدامی مقتضی در برابر آنها اتخاذ و اجرا شود. چرا که براساس برجام، کشورهای اروپایی ملزم به اجرای تعهداتی در قبال ایران شده بودند که در سالهای اخیر هیچکدام از آنها را انجام نداده اند.(خ ۱۴۰۰)