حجتالاسلام و المسلمین علیدوست روز شنبه مورخ ۲۳ آذرماه ۱۳۹۸ در درس خارج خود با اشاره به اهمیت پژوهش در اسلام اظهار داشت: «بحث پژوهش در اسلام نه فقط یک ضرورت و امر واجب، بلکه مساله ای مقدس است»
وی افزود: «دانش و پژوهش، در همه جای دنیا، امری ارزشمند و ضروری است اما اسلام فراتر از دیگران، آن را یک امر مقدس میداند و برهمین اساس در احادیث ما گفته شده است که یک ساعت تفکر بالاتر از هفتاد سال عبادت است»
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به حدیث دیگری از پیامبر اسلام درخصوص اهمیت پژوهش، اظهار داشت: «رسول مکرم اسلام میفرمایند اگر کسی یک حدیث یا یک مطلب علمی را بگوید، دائما برایش ثواب نوشته میشود. یعنی تا زمانی که این علم و حدیث باقی است»
حجتالاسلام و المسلمین علیدوست افزود: باید این نگاه مقدس انگاشتن علم و پژوهش را ترویج کنیم. نگاه اسلام به بسیاری از مسائل اجتماعی اینگونه است. مثلا نکاح و ازدواج یک ضرورت است و هیچ مصلح اجتماعی در دنیا نمیگوید که ازدواج یک زائد اجتماعی است، اما اسلام، ازدواج را فقط یک ضرورت نمیداند بلکه آن را عبادت و امری مقدس هم میداند»
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به سابقه پژوهش در حوزه های علمیه و مقید بودن علما به کار علمی و پژوهشی گفت: «سابقا علمای ما مثل امروز دسترسی به نرمافزارهای علمی و کتابخانهها و امکانات نداشتند، اما در همان وضعیت دهها اثر از خودشان به جا گذاشتند. علتش همان دعوت ائمه و مقدس پنداشتن علم و دانش است»
رییس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برخی حرفها و اظهارنظرهای غیرمنصفانه درخصوص حوزه های علمیه، اظهار داشت: «در چهل سال گذشته حوزههای علمیه درخشش زیادی داشته اند، اما متاسفانه از گوشه و کنار زمزمه هایی می شنویم که با بی انصافی تمام، سعی دارند همه خدمات علمی و پژوهشی را کمرنگ کنند. البته چون الان تولیدات علمی زیاد است، ممکن است شاهد تولید آثار ضعیف هم باشیم اما مساله این است که آثار قوی بسیاری داریم که متاسفانه گاهی بر اثر لجبازی و کینه توزی یا عدم اطلاع، دیده نمیشوند»
حجتالاسلام و المسلمین علیدوست همچنین با اشاره به رواج برخی شبهات در دنیای مجازی درخصوص مقایسه جایگاه حوزه و دانشگاه و تشویق طلاب به رها کردن دروس حوزه گفت: «حوزه به طلاب، روش تحقیق، روش پژوهش و درس روششناسی ارائه میدهد و لذا یک طلبه توانمند آثار دیگران را میخواند و تحلیل میکند. طلبهها در حوزه و در دروس فقه و اصول، تضارب آرا را میبینند که این مسائل را باید از نقاط قوت حوزه ها دانست. حال اگر کسانی هستند که این امتیازات را نمیبینند، مشکل از خودشان است»
وی با اشاره به مباحث مطرح شده در خصوص تحول در حوزه ها گفت: «در این مدت تحولات زیادی صورت گرفته که اگر بخواهیم منصفانه نگاه کنیم باید بگوییم روند تحول مثبت بوده. منتهی باید توجه کنیم که منظور ما از تحول، بهم ریختن اوضاع و نادیده گرفتن تراث و حمله به گذشتگان نیست. حرف ما این است که به تراث گذشتگان باید احترام گذاشته شود و به درستی فهمیده شوند و بعد بر اساس آن، طرح نو دراندازیم. در تحول باید با تبادل نظرات، حرفهای همه را بشنویم و نقد کنیم. البته در این مساله هم برخی افراد که هیچ شناختی از حوزه ها و ضوابط آن ندارند، ادعاهایی مطرح میکنند که اشتباه است و باید بدون تندی و عصبانیت، جواب آنها را هم داد. نکته مهم این است که اگر ما چیزی را نفهمیدیم، فورا انکار نکنیم. بنده معتقدم که علم اصول مسئله زائد ندارد ، مباحث زائد دارد. مثلا ممکن است یک بحثی مثل مشتق، کاربردش کم باشد و بحث دیگری مثل حجیت خبر واحد، کاربرد زیادتر داشته باشد. حالا اگر من نفهمیدم که کاربرد مشتق کجاست، نباید فورا ادعا کنم که این بحث زائدی است و آنرا به عنوان زوائد علم اصول، لیست کنم»