ارتش ترکیه پس از اعلام تصمیم دولت ترامپ برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از شمال شرقی سوریه، نیروها و ادوات نظامی خود را در مرز مشترک با سوریه مستقر و پس از چند روز نیز عملیات نظامی خود علیه نیروهای کرد متحد آمریکا را آغاز کرد. در این باره نکاتی قابل ذکر است:
۱- دولت ترکیه هدف از آغاز این حملات را سرکوب مخالفین خود و دفاع از امنیت ترکیه اعلام کرده و در نامه‌ای که وزیر خارجه ترکیه به سازمان ملل فرستاده همین توجیه را برای آغاز حملات ذکر کرده است. نفوذ تا عمق ۳۰ کیلومتری خاک سوریه و ایجاد منطقه حائل و سپس استقرار دو میلیون آواره‌ی سوری ساکن در ترکیه در این منطقه از جمله اهداف اعلام شده ترکیه از این حملات است. حملاتی که نه تنها این دو میلیون آواره را از سرگردانی در خاک ترکیه نجات نداده بلکه بنا به گفته سازمان ملل موجب آوارگی ۴۰۰ هزار نفر دیگر از اتباع سوریه که ساکنان این منطقه هستند نیز شده است.
۲– طی سالیان اخیر٬ بارها هیات‌هایی از اتحادیه اروپا٬ کنگره آمریکا و بسیاری از نهادهای سیاسی٬ رسانه‌ای و اتاق فکرهای غربی٬ به مناطق کردنشین شمال سوریه سفر کرده و در این سفرها٬ ضمن حمایت ضمنی و غیررسمی از ایجاد نظام‌های خودگردان دفاکتو و غیر رسمی توسط کردها٬ بر این مساله تاکید کرده‌اند که اروپا در حوزه‌های حقوق بشری در کنار کردها است. با این حال٬ در روزهای اخیر و در شرایطی که کردها در شرق فرات عملاً در میانه بحران و وحشت ناشی از حملات و تجاوزهای ترکیه گرفتار مانده‌اند و این حملات بسیاری از ساکنین غیر نظامی این مناطق را آواره کرده است، آمریکایی‌ها و به دنبال آنها اروپایی‌ها با اتخاذ سیاست دوگانه، آن گونه که قبلا مدعی بودند به حمایت از کردها نپرداختند و در گفتار و عملی مزورانه ضمن اعلام مخالفت با اقدام ترکیه، هیچ گام عملی برای ممانعت از آن به عمل نیاوردند. گویی غربی‌ها از یاد برده‌اند که پیش‌تر در مورد تحولات شمال سوریه چه دیدگاه و عملکردی داشتند. به عبارتی روشن آمریکا و اروپا در ماجرای عملیات شرق فرات نشان دادند که حفظ رابطه با ترکیه و در نظر گرفتن برخی دغدغه‌های سیاسی٬ اقتصادی و امنیتی برایشان مهم‌تر است و از طرفی تلاش داشتند که با استفاده از الفاظ مقطعی کردها را از خود دور نکنند.
۳- برخی تحلیلگران بر این باورند که دستور ترامپ مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از شمال شرقی سوریه و به دنبال آن آغاز حملات ارتش ترکیه حاکی از نوعی توافق پشت پرده میان دولت ترامپ و دولت اردوغان است و احتمالا نوعی امتیازدهی از جانب آمریکا به ترکیه در پشت آن نهفته است. این تحلیلگران بر این باورند که گرچه ترامپ و دولتهای اروپایی در ظاهر سخن از تحریم ترکیه به میان آورده و از اردوغان خواسته اند حملات را متوقف کند اما در عمل شاهد هیچ گونه حرکت جدی از سوی آنها در راستای جلوگیری از آغاز این حملات نبودیم.
۴– تصمیم ترامپ مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از منطقه کردنشین باعث انتقادات بسیاری از وی حتی از سوی هم حزبی هایش شد. آنها این تصمیم را به منزله خیانت به کردها به عنوان متحد منطقه‌ای آمریکا تلقی نموده و گفتند تصمیم ترامپ موجب قدرت گرفتن مجدد مخالفین آمریکا و بازگشت ارتش سوریه به منطقه شرق فرات شده است .
۵– یکی دیگر از عوارض اقدام ترکیه را می توان تنفس مجدد و تجدید قوای داعش برآورد کرد. ترکیه با ادامه حملات و ناامن سازی منطقه سبب آزادسازی داعشی‌های اسیر در منطقه شده و زمینه ساز بازسازی تروریست های داعشی خواهد شد. البته نباید فراموش کرد که این ناامنی تا عمق کشور خودش هم نفوذ خواهد کرد.
۶– در این میان سکوت مجامع بین المللی و دولتهای مدعی حقوق بشر در مقابل کشته و آواره شدن مردم جای بسی تامل دارد . از نکات امیدوار کننده در این وضعیت هم آن است که ورود ارتش سوریه به شهر منبج و برخی دیگر از شهرهای کردنشین سوریه با استقبال مردم این شهرها از آنها روبرو شده است. مردمی که تا چندی پیش حتی حاضر به برافراشتن پرچم سوریه در منطقه شان نبودند. بنابراین به نظر می‌رسد که مردم این مناطق پس از سالها تجربه جنگ و فریب خوردن از مقامات آمریکا و مزدوران منطقه‌ای آنها، هم اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که در نهایت حفظ استقلال کشور و اتکا به دولت مرکزی بهترین راه و چاره برای آینده سوریه است. (خ-۱۳۸۵)
