تولد و دوران کودکی
حضرت حجه الاسلام والمسلمین محمد جواد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۴۱ در قم و در میان خانوادهای از سلک روحانیت به دنیا آمد. پدرش آیهالله العظمی فاضل لنکرانی از مراجع کنونی است. او پیش از تولد فرزند خود در خواب دیده بود که خدا به او پسری عطا میکند که به بدن او متصل است که آن را به روحانی شدن فرزند خود تعبیر کرده بود. مادر او نیز از سادات مکرّم قمی است که نقش بسیاری در تربیت و پیشرفت وی داشته است.
دوران تحصیل
حجهالاسلاموالمسلمین محمدجواد فاضل لنکرانی تحصیلات خود را در قم آغاز کرد و تا پنحم ابتدایی به پایان برد. پس از آن به دلیل تبعید پدرش به یزد، دروس خود را در آنجا پی گرفت و سپس به قم باز گشت. او پس از به پایان بردن سال اول دبیرستان، با مشورت با بزرگان و به دلیل شوق بسیار برای تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه قم پا نهاد و همزمان دروس دبیرستان را نیز پی گرفت تا موفق به کسب دیپلم شد.
سالهای نخستین تحصیل او در حوزه علمیه قم با راهپیمایی ملت ایران برای سرنگونی رژیم شاه مصادف شده بود و او که از طلاب مدرسه رسالت بود نیز از خیل عظیم ملت ایران باز نماند و هماره با مبارزه همراه بود. او پس از سالهای اندکی دروس دوره سطح را به پایان برد و به درس خارج فقه و اصول استادان برجسته حوزه علمیه قم، از جمله پدر گرامی خود راه یافت.
استادان و دوستان
حجهالاسلاموالمسلمین فاضل لنکرانی در سالهای تحصیل خود به محضر عالمان بسیاری شرفیاب شد. او دروس دوره ادبیات را نزد استاد بیگدلی که هم اکنون نیز از استادان برجسته دوره سطح است،گذراند و در رسائل، به درس آیهالله سیدرسول تهرانی و آیهالله مصطفی اعتمادی راه یافت. برای فراگیری مکاسب نیز به درس آیهالله پایانی(ره) رفت.
با پایان یافتن دوره سطح به درس خارج فقه و اصول پدر گرامی خود ـ حضرت آیهالله العظمی فاضل لنکرانی ـ راه یافت و حدود ۱۵ سال از محضر ایشان بهره برد. همچنین در حدود هفت سال در درس خارج فقه و اصول آیهالله العظمی وحید خراسانی و در حدود دو سال در درس آیهالله سید کاظم حائری شرکت کرد.
در بخش دروس عقلی نیز اشارات را نزد آیهالله حسن زاده آملی و اسفار را نزد آیهالله جوادی آملی فرا گرفت. او در طی این سالها با فضلای بسیاری رابطه دوستی داشت و دروس فرا گرفته را با آنان مباحثه کرد که از میان آنها میتوان به شیخ عبدالله اسلامی و شیخ علی حکیم را میتوان نام برد.
فعالیتهای علمی و فرهنگی
حجهالاسلاموالمسلمین فاضل در طول سالهای تحصیل خود هماره به امر تدریس نیز عنایت ویژهای داشت به گونهای که ۵ بار کتاب معالم، ۴ بار کتاب اصول فقه، چند بار کتاب شرح لمعه، ۳ بار کتاب مکاسب و بیش از ۵ بار کتاب کفایه را تدریس کرد و هم اکنون هشت سال است که به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال دارد.
او در طی این سالها مقالات فراوانی در زمینههای فقهی و اصول و… نگاشته که برخی در کنگرههایی همچون کنگره شیخ انصاری و مرحوم نراقی و مقدس اردبیلی ممتاز شناخته شده است. همچنین بر کتابهای اصول فقه، مکاسب و کفایه حاشیههایی نگاشته که هنوز به چاپ نرسیده است.
از فعالیتهای مهم ایشان در این عرصه، اداره مرکز فقهی ائمه اطهار است که در آن طلاب و فضلای بسیاری به تحصیل و پژوهش میپردازند و تاکنون کتب بسیاری در آنجا به چاپ رسیده است. از کارهای مهم این مرکز برگزاری لجنههای فقهی گسترده است که سهم بسزایی در پیشبرد مباحث فقهی و اصولی داشته است.
فعالیتهای سیاسی
حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد فاضل، در طول سالهای مبارزه ملت ایران، هماره با آنان همگام بوده است. او در سنین نوجوانی در روز عاشورا در محفلی مقالهای در باره نهضت امام حسین(ع) و اهداف آن خواند که در همان زمان رئیس ساواک را که خود در جلسه حاضر بود، به خشم واداشت. او که در سالهای تبعید با پدر خود همراه بود، همواره از مسائل مهم نهضت آگاه بود و ظلم رژیم شاه را به چشم خود میدید.
حجهالاسلاموالمسلمین فاضل، پس از پیروزی انقلاب نیز هماره مدافع نظام وانقلاب بود و در سالهای جنگ تحمیلی و پس از آن، به حراست از دستاوردهای نظام، اهمیت ویژهای میداد. او هم اکنون از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است و در شهر قم به تدریس و تربیت طلاب میپردازد.