حدود دو ماه از قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه میگذرد. به رغم گذشت این مدت پرونده این قتل همچنان مفتوح و هر روز ابعاد جدیدی از این پرونده آشکار و خبرهای جدیدی از سوی منابع ترکیهای درباره آن به گوش میرسد. اخباری که با برملا شدن هر کدام از آنها احتمال دست داشتن شخص ولیعهد سعودی در این ماجرا را بیش از پیش به اثبات نهایی نزدیک میکند تا جایی که روز جمعه ۲۵ آبان ماه روزنامه واشنگتن پست در این باره نوشت: سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با استفاده از منابع گوناگون به آمریت محمد بن سلمان برای کشاندن این روزنامه نگار سعودی به کنسولگری استانبول پی برده و در مجموع برای سیا این جمع بندی شکل گرفته است که ولیعهد سعودی مستقیما دستور قتل قاشقچی را صادر کرده است.
پس از افشاگری واشنگتن پست بود که دونالد ترامپ به ارزیابی سیا واکنش نشان داده و آن را خام اما محتمل خواند. رئیسجمهور آمریکا البته تبرئه ولیعهد سعودی را با حملات شدید به ایران آغاز کرد. وی با صدور بیانیهای ایران را مسئول جنگ یمن، بیثبات کردن عراق و حمایت از حکومت بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، دانست و در راستای فرافکنیهای واشنگتن در جهت حمایت از ولیعهد سعودی ایرانیها را «ملتی تروریست» خواند.
ترامپ با بیان اینکه «هیچ چیز قطعی در گزارش سازمان مرکزی اطلاعات (سیا) درباره نقش بنسلمان در قتل خاشقجی وجود ندارد» توضیح داد: «شاید او از قتل خاشقجی خبر داشت شاید هم نه!» ترامپ در سخنان خود تاکید کرد: «حتی اگر بنسلمان در جریان قتل خاشقجی بوده باشد آمریکا شریکی استوار برای عربستان باقی خواهد ماند، آنها در مبارزه مهم ما با ایران یک متحد عالی بودهاند.» ترامپ تاکید کرد: عربستان سال گذشته موافقت کرد که ۴۵۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایهگذاری کند بنابراین عربستان برای ما شریکی قابل اعتماد است.
اظهارات ترامپ در حمایت از ولیعهد سعودی با انتقادهای گستردهای همراه بود. «باب کورکر»، رئیسکمیته روابط خارجی سنای آمریکا در این مورد اعلام کرد: «هرگز فکر نمیکردم روزی کاخ سفید به عنوان مجموعه روابط عمومی در راستای منافع ولیعهد عربستان تبدیل شود.»
برنی سندرز، سناتور ایالت ورمونت آمریکا هم در صفحه توییتر خود نوشت: «دونالد ترامپ با انتشار یک بیانیه غیرمنسجم و فریبکارانه تلاش کرد از نظام استبدادی سعودی دفاع کند… ترامپ بر خلاف این واقعیت که ائتلاف سعودی سبب اصلی ویرانی و کشتار در یمن است، ایران را مسئول جنگ فاجعه بار در یمن معرفی کرد.»
روزنامه واشنگتن پست نیز پاسخ ترامپ به قتل خاشقجی را محکوم کرده و تصریح داشته که این پاسخ نشان دهنده خیانت به ارزشهای دیرینه آمریکا در زمینه احترام به حقوق بشر و برخلاف انتظار حقیقت و صداقت در روابط راهبردی ما است. هیئت دبیران روزنامه واشنگتن پست نیز اظهار نظرهای ترامپ را طی یک مقاله محکوم کردند. این هیئت تاکید کرد، ترامپ برای خدمت به یک شاهزاده ۳۳ ساله که پیش از آن نیز به عنوان یک قمار بد مطرح بود، به ارزشهای آمریکا خیانت کرده است. مدیر کمیته حفاظت از خبرنگاران نیز تاکید کرد، ترامپ عملا تایید کرد که اگر شما به اندازه کافی با آمریکا تجارت کنید، آزادید که خبرنگاران را به قتل برسانید، این پیامی وحشتناک به عربستان و همه دنیاست.
آقای ظریف، وزیر خارجه کشورمان نیز، با «شرمآور» توصیف کردن سخنان ترامپ در توییتر نوشت: «آقای ترامپ در اقدامی عجیب در نخستین بند از اظهارات شرمآور خود درباره قساوت سعودیها (قتل خاشقجی)، ایران را به انواع شرارتهایی که به ذهنش میرسد متهم کرد. شاید مقصر آتشسوزی کالیفرنیا هم ما هستیم، چون به جارو کردن جنگلها کمک نکردیم!»
در واقع ترامپ با بیانیه خود چهره واقعی آمریکا را آشکار ساخت. چهرهای که در ظاهر طرفدار حقوق بشر و دموکراسی و… است اما در واقع هرجا منافعش اقتضا کند نه تنها از حکومتهای مستبد و جنایت کار دفاع کرده و با آنها هم پیمان میشود بلکه از هیچ تلاشی در توجیه جنایات آنها نیز فروگذار نمیکند. این واقعیتی است که این بار حتی واکنش و تعجب برخی مقامات آمریکا و اروپا را هم در پی داشته است. به هرحال باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا این بار نیز مطابق معمول، حقوق بشر قربانی مطامع آمریکا میشود یا نه؟ (خ-۱۳۶۷)