به گزارش روابط عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، جلسه هفتگی درس اخلاق آیت‌الله العظمی جوادی آملی، صبح امروز (چهارشنبه) در مسجد اعظم قم با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد.
آیت‌الله العظمی جوادی آملی در ادامه شرح کلمات قصار نهج‌البلاغه، با اشاره به کلام نورانی ۱۸۱ امیرالمؤمنین علیه‌السلام بیان داشت: حضرت در این حکمت می فرماید: «ثَمَرَةُ التَّفْرِيطِ النَّدَامَةُ، وَثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلَامَةُ»، ثمره تفريط و کوتاهی ندامت است و ثمره حزم و دور اندیشی، سلامت! انسان نباید کاری را بدون اندیشه، تدبیر و دور اندیشی انجام دهد، چرا که رفتار فردی او با جامعه مرتبط است و هر تصمیم شخصی در نظام اجتماعی تأثیرگذار خواهد بود.
وی با تبیین جایگاه عقل نظری و عقل عملی، تأکید کرد: عقل نظری مسئول اندیشه‌ورزی و تشخیص حق از باطل است، در حالی که عقل عملی عهده‌دار تصمیم‌گیری و اراده است؛ و این دو دستگاه از هم جدا هستند و تنها روح قوی و نفس انسانی و ایمان الهی است که این قوا را هماهنگ می کند تا مسیر زندگی انسان درست پیش برود.
استاد برجسته حوزه علمیه قم اذعان داشت: جهاد درونی آن است که انسان، قوا و نیروهای درونی خود را بشناسد، وظیفه‌ی هر یک را بفهمد و آن‌ها را هماهنگ سازد تا تصمیمی درست و عمل صالح از او صادر گردد.
حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی اظهار داشت: کارهایی که در حوزه و دانشگاه انجام می‌شود، در حوزه عقل نظری است و هدف آن جهل‌زدایی در برابر علم است؛ اما کار مربیان اخلاق و مصلحان اجتماعی، در قلمرو عقل عملی قرار دارد و به «جهالت‌زدایی» می‌پردازند.
وی ادامه داد: جهالت، در تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای عملی انسان بروز می‌کند، مانند اداره جامعه و شئون زندگی؛ در حالی‌که جهل، مربوط به ندانستن علمی است.
آیت‌الله العظمی جوادی آملی با اشاره به روایت نورانی «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لَا يَنْفَعُهُ»، افزود: بسیاری از افراد از نظر علمی باسوادند، اما در عمل گرفتار جهالت‌اند و در تصمیم‌سازی‌های خود عاقلانه رفتار نمی‌کنند. از این‌رو انسان باید چنان زندگی کند که کارگاه تصمیم‌سازی درونی‌اش بر اساس عقل و تقوا عمل کند و تصمیم‌گیرنده فقط از آن تبعیت نماید؛ علم به تنهایی کافی نیست؛ بسیاری از دانایان در اثر نداشتن عقل عملی و تصمیم‌گیری صحیح، گرفتار جهالت در رفتار می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: ثمره‌ی علم زمانی حاصل می‌شود که با عقل عملی پیوند یابد و اندیشه‌ورزی به تصمیم‌سازی و سپس تصمیم‌گیری منتهی گردد.
آیت‌الله العظمی جوادی آملی تصریح کرد: امیرالمؤمنین علیه‌السلام در حکمت ۴۸ نهج‌البلاغه فرمودند: «الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ، وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْیِ، وَ الرَّأْیُ بِتَحْصِينِ الْأَسْرَارِ»، حزم یا همان دوراندیشی و تدبیر، امری ساده و بدیهی نیست؛ بلکه نیازمند اندیشه سازی و فرآیند تصمیم‌سازی حساب شده است. پیروزی در امور فردی و اجتماعی، زمانی محقق می‌شود که تصمیم‌ها بر پایه‌ی اندیشه‌سازی حساب‌شده، جمع‌آوری و تحلیل آراء باشد و اندیشه صحیح نیز به رازداری و حفظ اسرار است.
استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: تا آراء و دیدگاه‌های مختلف با دقت بررسی و جمع‌بندی نشود، و تا اسرار و اطلاعات مهم در محدوده‌ی اهلش محفوظ نماند، تصمیم‌گیری‌های علنی و شتاب‌زده نه تنها به نتیجه نمی‌رسد، بلکه مایه‌ی زیان و پشیمانی خواهد شد.
وی در پایان یادآور شد: کسی که اهل تفريط باشد و بدون تدبير اقدام کند جز پشيمانی بهره‌ای نخواهد برد، و آن‌که اهل حزم، دوراندیشی و انديشه باشد، از سلامت و پيروزی برخوردار خواهد شد.
منبع: اسراء
