سرانجام پس از چند روز جنجال و هیاهوی رسانه‌ها مبنی بر احتمال عدم تمدید تعلیق تحریم‌ها در این دوره، دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا با امضای معافیت‌های تحریمی برای ایران ، تعلیق تحریمهای هستهای را برای یک دوره ۱۲۰ روزه دیگر تمدید کرد.
تمدید تعلیق تحریم‌ها از سوی ترامپ در حالی صورت گرفت که کنگره آمریکا هم در فرصت ۶۰ روزه‌ای که به موجب عدم تایید پایبندی ایران به توافق هستهای از سوی ترامپ برایش ایجاد شده بود، در خصوص برجام تصمیمی نگرفت و بار دیگر توپ را به زمین ترامپ انداخت تا او به تنهایی هزینه‌های تصمیم گیری در خصوص این توافق بین‌المللی را بر دوش بکشد. البته این بار ترامپ تعلیق دوباره تحریم‌ها در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ را به شروط چهارگانه‌ای منوط کرده است.
ترامپ در خصوص شروط چهارگانه خود گفته است که ایران در ابتدا باید اجازه بازرسی نظامی از تمامی تأسیسات خود را بدهد. دوم، ایران باید ضمانت کند هرگز حتی به تملک سلاح هستهای نزدیک هم نمی شود. سوم، بر خلاف توافق هستهای قبلی، مفاد آن طرح نبایستی تاریخ انقضا داشته باشند. چهارم، این طرح بایستی به صراحت برای اولین بار در قوانین آمریکا ذکر کند که موشک‌‌های دوربرد و برنامه‌‌های تسلیحات اتمی، جدا نشدنی هستند و ساخت و آزمایش موشک بالستیک توسط ایران مشمول تحریمهای شدید شود. رییس جمهور آمریکا سپس تهدید کرده در صورتی که کنگره و متحدان اروپایی واشنگتن موفق به اصلاح برجام به صورت دلخواه او نباشند،در آینده از این توافق خارج خواهد شد .
این در حالی است که مقامات اروپایی بلافاصله بعد از صدور بیانیه ترامپ، در مقابل آن موضع گرفتند و بر ضرورت حفظ برجام تأکید کردند. در این باره فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از انجام مذاکرات فشرده با وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی امضاء کننده برجام برای حفظ توافق هستهای ایران (برجام) خبر داد. وی اظهار داشت: «این توافق (برجام) مؤثر واقع شده است، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون ۹ بار این موضوع را تأیید کرده است و این توافق برای امنیت اروپا و جهان حیاتی است.»
رئیس‌جمهور فرانسه نیز در پاسخ به درخواست نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای تغییر برجام، خواستار احترام او به توافق هستهای ایران شد و بر لزوم پایبندی به مفاد توافق هستهای تاکید کرد. سخنگوی وزارت خارجه انگلیس نیز گفت: موضع انگلیس در قبال توافق هستهای ایران مشخص است. ما آن را توافقی حساس که دنیا را امن می‌کند به‌حساب می‌آوریم.
چنان که ملاحظه شد رئیس جمهور آمریکا در حالی در بیانیه خود کشورهای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) را طرف حساب خود جهت بازبینی برجام قرار داده است، که برجام یک معاهده بین‌المللی است و علاوه بر آمریکا و تروئیکای اروپایی، روسیه، چین و ایران نیز یک طرف دیگر آن محسوب می شوند و بنابراین نه تنها تروئیکای اروپا صلاحیت بازبینی برجام را ندارد، بلکه اساسا از نظر جمهوری اسلامی ایران نیز بازبینی برجام به هیچ وجه قابل پذیرش نیست. واقعیت این است که توافق هستهای (برجام) یک توافق بین‌المللی چند جانبه تلقی می شود که به تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز رسیده است و از منظر حقوق بین الملل، یکی از طرف‌های امضا کننده این توافق چندجانبه نمی تواند به صورت یکجانبه و خودسرانه، شرایط مد نظر خود را در چنین توافقی تحمیل کند.
این نکته را نیز باید در نظر گرفت که موارد مدنظر ترامپ، برای تغییر توافق هسته ای، جملگی از خطوط قرمز ایران به شمار می روند. موضع جمهوری اسلامی ایران در این زمینه کاملا واضح و شفاف بوده و پیشتر نیز بارها برآن تأکید شده است. مواردی که رئیس جمهوری آمریکا از آنها به عنوان مکمل برجام یاد می کند به دلیل تعارض با مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران حتی قابل مذاکره هم نیستند.
البته همان گونه که ایران بارها تاکید نموده است کشورهای اروپایی باید پایبندی به برجام را نه تنها در سخن بلکه در عرصه عمل به جهان و ایران اثبات نمایند زیرا برخی کارشناسان بین‌المللی بر این باورند صحبت‌هایی که برخی کشورهای اروپایی در ماه‌های اخیر درباره برنامه موشکی ایران داشته اند حاکی از این است که کشورهای اروپایی در پشت پرده با ترامپ به توافقاتی برای فشارهای جدید بر ایران رسیده اند و این احتمال را مطرح می کنند که شاید آنها نیز در پی این باشند که در آینده و پس از پایان مهلت ۱۲۰ روزه برجام را برای اعمال فشار در زمینه مسائل ادعایی حقوق بشری و برنامه موشکی گروگان بگیرند.
در این برهه باید مسئولان سیاست خارجی کشور با هوشمندی و دقت کامل در برابر زیاده خواهی‌های استکبار جهانی و دیگر متحدین آنها ایستادگی کرده و با ابتکار عمل در راستای ممانعت از تمایل بیشتر اتحادیه‌ی اروپا به سوی سیاست‌های آمریکا تلاش نمایند. همه این نکات یادآور سخنان داهیانه و تاکیدات رهبر فرزانه انقلاب پیش از آغاز مذاکرات مبنی بر عدم پایبندی آمریکایی‌ها به توافقات خود و همچنین تعیین خطوط قرمز برای تیم مذاکره کننده در طول دوران مذاکرات هستهای است. (خ-۱۳۴۸)
