بیانیه به مناسبت آغاز سال تحصيلى حوزه‏هاى علميه سراسر كشور

بيانيه جامعه مدرسين حوزه علميه قم به مناسبت آغاز سال تحصيلى حوزه‏هاى علميه سراسر كشور

در تاریخ ۲۲/۰۶/۱۳۷۸

بسم الله الرحمن الرحیم  

الحمد للَّه الذى هدانا لهذا و ماكنا لنهتدى لولا ان هدانا اللَّه و الصلوة و السلام على اشرف الانبياء محمّد المصطفى و آله الطيبين الطاهرين لا سيما بقية اللَّه فى‏الارضين ارواحنا لتراب مقدمه الفداء واللعن الدائم على اعدائهم اجمعين الى يوم الدين‏

حضور محترم حضرات مدرسين، اساتيد، فضلاء و طلاب حوزه علميه قم و حوزه‏هاى علميه سراسر كشور «زادهم اللَّه توفيقاً»

با تقديم سلام و اهداء تحيت
در تقارن ايام شهادت ام الائمة النجباء صديقه طاهره بضعة الرسول فاطمة الزهراء (س) فرا رسيدن سال تحصيلى حوزه‏هاى علميه، طليعه مجاهدت ها و تلاش‏هاى خستگى ناپذير سربازان امام زمان «عجل‏اللَّه تعالى فرجه الشريف» در سنگر علم و عمل را گرامى مى‏داريم.
تاريخ بلند روحانيت شيعه از زمان حضور اولين رواة حامل علم تا دوران گران سنگ حوزه‏هاى بزرگ شيعى همواره گواه صدق مجاهدت‏هاى عالمانى است كه در راه پيمان وثيقى كه با نبى مكرم اسلام در راه حفظ اسلام ناب محمدى و پاسدارى از مرزهاى آن بسته‏اند استقامت كردند.
مشكلات طاقت فرسا، كينه ورزى سلاطين جور، عناد اربابان مذاهب باطل، سختى معيشت و كمبود امكانات، محروميت‏ها و … هرگز نتوانست ره پويان طريق علم و اجتهاد را لحظه‏اى از سلوك در طريق اهل بيت: باز دارد.
چه بسيار شاگردانى كه در دوران تقيه و كوران فشارها و تهاجم دشمنان دين، تربيت شدند و چه بسيار كتابها و اسانيد گرانبهايى كه در حبسها و تبعيدگاهها با مرارت بسيار تاليف گرديدند و اين ميراث بلند حوزه‏هاى علميه جز با تلاش و مجاهدت و خون رنگين عالمان شهيد و فقيهان شاهد به ما نرسيده است.
اولين رسالت حوزه‏هاى علميه در طول قرون متمادى حفظ رابطه مردم با مصدر وحى و تشريع بوده و هست رنج طولانى و مستمرى كه اسلاف صالح، در حفظ ميراث‏هاى علمى، متحمل مى‏شدند تماماً در راستاى اهتمام به اين وظيفه مهم بود.
تأكيد بر اينكه «حلال محمد(ص) حلال الى يوم القيامة و حرام محمد(ص) حرام الى يوم القيامه» و حفظ شيوه‏هاى صحيح استنباط احكام از مصادر معين و حفظ حجج شرعيه و همچنين حفظ اسانيد گرانبها، تعليم و تعلم ابزار استفاده از منابع اصيل اسلامى كه همان كتاب و سنت مى‏باشد، هم و غم دائمى بزرگان دينى بوده كه با انتقال به اخلاف خود و نسل‏هاى بعدى ارتباط صحيح با مصدر وحى را همچنان زنده و باقى گذاشتند.
دومين رسالت حوزه‏هاى علميه نشر و بسط تعاليم الهى به عموم مردم، جلوگيرى از انحراف به هر شكل و قالب و حفظ مرزهاى اعتقادى، پاسخ به شبهات و تعرضات دشمنان فرصت طلب مى‏باشد. كه عمل نمودن به اين رسالت موجبات صيانت از كيان اسلام و باورهاى مسلمين را فراهم نموده است.
و در مرحله سوم روحانيت آگاه و پيشتاز اسلام هر جا كه امكان بروز و ظهور و زمينه اجراء حدود الهى فراهم مى‏شد در اجراء آن لحظه‏اى درنگ نمى‏كرد مراجعه به تاريخ پرافتخار روحانيت شيعه گواه روشن اين مدعى است. چه بسيار فقهاء و عالمان بزرگى كه در راه صيانت از احكام نورانى اسلام، تبليغ معارف دين و اجراء حدود الهى، آماج تيرهاى بلا و كينه‏ورزى معاندين قرار گرفته امّا ملامت ملامت گران و خشونت ستمگران و طعن و كين دشمنان اسلام لحظه‏اى آنها را به ترديد وا نداشت چرا كه اين نداى رحمانى «لو استقاموا على الطريقه لاسقيناهم ماء غدقاً» را به گوش جان شنيده بودند و به «والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا» اعتقاد داشتند و اينك ما و شما ميراث داران اسلاف بزرگوار خود هستيم و پاسدارى از دست آوردهاى اين ميراث گرانبها تكليف دائمى همه شاگردان مكتب امام صادق(ع) مى‏باشد.
جامعه مدرسين حوزه علميه قم در آستانه سال تحصيلى با تاكيد بر اين نكته كه تلاش‏هاى علمى و عملى حوزه‏هاى علميه هيچگاه تعطيل نبوده لازم مى‏داند كه نكاتى چند را به حضور شما عزيزان روحانى مخصوصاً طلاب و فضلاء جوان تقديم نمايد.
۱ – حمل امانت الهى و حفظ دست آوردهاى سلف صالح جز با تاسى به اخلاق حسنه آن بزرگواران ميسور نمى‏باشد. همه بايد بدانيم كه اول العلم معرفة الجبار و آخر العلم تفويض الامر اليه، حفظ نيّت و قصد تقرب الهى و استدامه آن در طول دوران تحصيل، ارتقاء عمل متناسب با رشد علمى سنت لا يتغير حوزه‏هاى علميه بوده است و انشاء اللَّه خواهد بود. در اين رهگذر دستگيرى اساتيد و مدرسين بزرگوار و پدرى نمودن در حق شاگردان خويش، توجه به مسائل اخلاقى ونيازهاى معنوى و روحى طلاب و فضلاء تذكرات اخلاقى به موقع و ايراد راهنمايى‏هاى مشفقانه اساتيد و احياء سنت تذكر و تذكره در حوزه عامل مؤثرى در ارتقاء عملى طلاب خواهد بود.
در اين راستا به طلاب و فضلاء جوان توصيه مى‏نمايد كه قدر ايام نشاط جوانى را بدانند و از فراغت و استعداد اين ايام حداكثر استفاده را جهت خودسازى و سلوك علمى و عملى بنمايند و از بهره‏گيرى از اساتيد اين سرمايه‏هاى معنوى حوزه‏هاى علميه غفلت نورزند.
۲ – روحيه نقّادى و آزاد انديشى از خصيصه‏هاى بارز حوزه‏هاى علميه است كه طلاب جوان از اوّلين سالهاى تحصيل در درس و مباحثه به آن خو مى‏گيرند حفظ اين روحيه توام با تقويت مباحثات علمى، و بالا بردن معلومات از طريق ژرف انديشى و عمق بخشيدن به دروس ضرورت دائمى حوزه‏هاى علميه است. اگر چه در سالهاى اخير به همت شوراى عالى و مديريت حوزه علميه قم تلاش‏هاى مؤثرى در زمينه نظم بخشى و انسجام به امور آموزشى طلاب صورت گرفته است امّا بايد توجه داشت كه استفاده از اين شيوه‏هاى جديد موجب غفلت از امتيازات حوزه‏هاى علميه نگردد.
طى مقاطع مختلف تحصيلى و اخذ مدرك مربوطه تنها ابزارى هستند كه ممكن است زمينه و فرصت خدمت طلاب و فضلاء را در برخى عرصه‏هاى علمى و اجرائى فراهم نمايند والا حفظ روحيه تحقيق و تعميق بخشيدن به دروس و مباحثات فارغ از هرگونه انگيزه‏اى بايد هم و غم دائمى همه اساتيد و فضلاء مخصوصاً طلاب جوان باشد.
۳ – انقلاب اسلامى ايران با هدف بسط و گسترش و اجراء تعاليم عاليه اسلام ناب شكل گرفت و با پشتيبانى مردم و پرچمدارى روحانيت در سايه هدايت‏ها و تدابير امام راحل(ره) اين نهال بالنده به شجره‏اى طيبه تبديل گرديد. حضور روحانيت انقلاب همچنانكه در شكل گيرى اين نهضت مقدس مؤثر بوده است در حفظ اصول و اركان و دست آوردهاى آن نيز مؤثر است.
متأسفانه بايد اذعان داشت در سالهاى اخير تفكر دينى و انديشه اسلامى و نظام ولايت فقيه به طور گسترده و كم سابقه مورد هجوم و اهانت قرار گرفته اشخاص حقيقى و حقوقى با هر بهانه‏اى با اغراض گوناگون به طرح شبهه و اهانت به مقدسات و گاهى انكار ضروريات دين پرداخته‏اند.
لازم به ذكر است كه نقد و بررسى محققانه و تضارب افكار و عقائد حق طلبانه از نظر اسلام و فرهنگ غنى تشيع نه تنها مذموم و ممنوع نيست كه مورد تاكيد و ترغيب و تنها راه رسيدن به حقايق و برخورد با تحريفها و انحرافها است.
اما آنچه در چند سال اخير بر سر مسائل فكرى و فرهنگى آمده چيزى جز آشفتگى و بى‏نظمى در حوزه انديشه دينى و تزلزل عقائد و ابتذال فرهنگى به دنبال نداشته داشت.
اگر تا ديروز نگران لطمه به برخى فروع احكام و انحراف نسل انقلاب از ارزشهاى اصيل اسلامى بوديم و كم كارى برخى دست اندركاران و مسئولين ذى‏ربط را موجب تشديد آن مى‏دانستيم متأسفانه امروز اصول اعتقادى، تاريخ مسلم اسلام و قرآن عزيز و احكام ضرورى اسلام نيز مورد تعرض و هجوم عناصر كم اطلاع و احياناً متاثر از افكار انحرافى قرار گرفته است.
نهضت خونين عاشورا، ضروريات اعتقادى و احكام مسلم قرآنى آيات قصاص – ارث – و… مسائلى نيستند كه دستخوش تعابير و قرائت‏هاى مختلف از دين قرار گيرند به راستى چه كسانى به دنبال سست نمودن پيوند معنوى و قدسى عموم متدينين به اسلام و انقلاب با مراجع عظام تقليد «ادام‏اللَّه اظلالهم» مى‏باشند.
حوزه‏هاى علميه هنوز فرياد آن پير روشن ضمير را فراموش نكرده‏اند كه در پيام بلند خود به روحانيت و حوزه‏هاى علميه فرمود: «نبايد تحت تاثير ترحم‏هاى بى‏جا و بى مورد نسبت به دشمنان خدا و مخالفين و متخلفين نظام به گونه‏اى تبليغ كنيم كه احكام خدا و حدود الهى زير سؤال بروند من بعضى از اين موارد را نه تنها به سود كشور نمى‏دانم كه معتقدم دشمنان از آن بهره مى‏برند».
اولين مسئوليت روحانيت شيعه در اين برهه حساس حفظ وحدت و يكپارچكى عموم طلاب و فضلاء و اساتيد و مدرسين مى‏باشد. مقابله با هجوم عميق فرهنگى دشمن كه با برخى انحرافات و خود باختگى عناصر داخلى عجين گشته است جز با يكپارچكى و هشيارى كليه نيروهاى متدين به اسلام عزيز و انقلاب ميسور نمى‏باشد. طلاب و فضلاء عزيز همواره بايد حضور هشيارانه خود را با درك صحيح توطئه‏ها و تلاش مؤثر حفظ نمايند.
رهنمودهاى اخير مقام معظم رهبرى «مدظله العالى» و هشدارهاى مراجع عظام تقليد اين اسطوانه‏هاى اسلام و انقلاب نمايانگر وظيفه روحانيت اصيل شيعه در اين مقطع حساس از تاريخ انقلاب در مقابله با اين توطئه دشمنان مى‏باشد.
مقابله با نفوذ انديشه‏هاى منحرف در جامعه اسلامى جز با نهضت اصيل فرهنگى و همه جانبه طلاب و فضلاء و اساتيد حوزه‏هاى علميه ميسور نخواهد بود امروز همه ما در مقابل اين حملات به اصول و فروع مسائل اسلامى مسئول مى‏باشيم. تجهيز علمى عموم فضلاء و طلاب توسط اساتيد و صاحبنظران مسائل اسلامى بمنظور پاسخ گويى به شبهات و شناسايى ريشه‏هاى انحراف و التقاط فكرى كه متاسفانه در قالب‏هاى مختلف و با استفاده از ابزارهاى علمى و اتخاذ روش‏هاى علمى جامعه شناسانه و روانشناسانه و ساير علوم از طريق مغالطات و در پوشش سلائق و قرائت‏هاى متفاوت از دين مسلمات دينى ما را مورد هجمه قرار داده است بهترين راه مقابله با اين توطئه دشمنان است البته اين به آن معنا نيست كه مسئولين ذى ربط از عمل به وظايف قانونى خود كوتاهى نمايند.
امروز با توجه به تنوع و تعدد رسانه‏هاى گروهى و تكثر شبهات در زمينه‏هاى مختلف فرهنگى اجتماعى – سياسى اقتصادى بر همه كسانى كه با قلم و سخن مى‏توانند به تبيين و مقابله با اين توطئه دشمنان اسلام بپردازند واجب است كه به تكليف خود عمل نمايند. و به فرموده بزرگان دينى ما امروز روز سكوت نمى‏باشد.
۴ – با توجه به اينكه سال جارى به حسن تدبير مقام معظم رهبرى حضرت آيت اللَّه خامنه‏اى «مدظله العالى» به عنوان سال امام خمينى(ره) نام گذارى گرديده است فرصت مناسبى است كه روحانيت انقلابى و حوزه علميه با تبيين انديشه‏هاى ناب و آرمان‏هاى والاى آن رهبر فقيد بيش از پيش فضاى انقلاب اسلامى را معطر نمايند. سير در آثار و مشى عملى آن امام راحل ۱ خصوصاً پيام بلند آن بزرگ مرد خطاب به روحانيون و حوزه‏هاى علميه و توجه به وصيت نامه الهى سياسى و سخنان گهربار آن فقيد سعيد كه نشأت گرفته از تعاليم اهل بيت : مى‏باشد بخوبى مى‏تواند راه گشاى عموم ره پويان طريق او و ضامن بقاى اين نهضت مقدس باشد.
اگر مردم ما تنها با كلام متين و استوار آن عزيز سفر كرده آشنا شوند بخوبى مى‏توانند با شناسايى فرصت‏طلبان و عناصر نفوذى طرفدار فرهنگ بيگانه با آنها برخورد مناسب بنمايند.
عزيزان توجه به كلام حكيمانه‏اش بخوبى راه گشاى كليه كسانى است كه مى‏خواهند از مسير اسلام و انقلاب منحرف نگردند. مكرر اظهار مى‏فرمودند: «ما بايد بدون توجه به غرب حيله‏گر و شرق متجاوز و فارغ از ديپلماسى حاكم بر جهان در صدد تحقق فقه عملى اسلام بر آئيم و الا مادامى كه فقه در كتابها و سينه علماء مستور بماند ضررى متوجه جهانخواران نيست».
خوف آن بزرگوار در اين بود كه همه آنچه او و ره پويان طريقش بمنظور دستيابى به آن جانفشانى كرده بودند در قالب تفسيرها و قرائت‏ها گم شود و مى‏فرمود: «ترس من اين است كه تحليل گران امروز ده سال ديگر بر كرسى قضاوت بنشينند و بگويند كه بايد ديد فتواى اسلامى و حكم اعدام سلمان رشدى مطابق اصول و قوانين ديپلماسى بوده است يا خير؟ و نتيجه‏گيرى كنند كه چون بيان حكم خدا، آثار و تبعاتى داشته است و بازار مشترك و كشورهاى غربى عليه ما موضع گرفته‏اند پس بايد خامى نكنيم و از كنار اهانت كنندگان به مقام مقدس پيامبر اسلام و مكتب بگذريم».
البته واضح است مردم ما اگر عمق هشيارى آن پير فرزانه را نسبت به خطر ليبرال‏ها و سرسختى و ايستادگى‏شان را در برابر مواضع غلط و غير اسلامى آنها بدانند هرگز راضى نخواهند شد كه مطرودين امام با قلم و سخن در محافل و مطبوعات و يا حتى نفوذ در برخى مناصب اجرائى، حكومت دينى را مورد تمسخر و طعنه قرار دهند.
و اين همه رسالت ما حوزويان را در تبيين انديشه‏هاى امام(ره) سنگين‏تر مى‏نمايد.
۵ – خدمت به مردم و ارتباط دائمى با آنها، نشست و برخاست صميمانه و خودمانى با آنها مخصوصاً جوانان خاصه دانشجويان عزيز و در يك كلام زندگى با آنها بحمد للَّه سنت سلف صالح روحانيت شيعه بوده و انشاء اللَّه خواهد بود. ساده زيستى و پرهيز ا ز تجمل گرايى توجه به مشكلات آنها و تلاش پى‏گير به منظور رفع آن در حد ميسور از طرقى كه امكان دارد مخصوصاً در وضعيت فعلى كه مشكلات اقتصادى بسيار طاقت فرسا است. البته مردم صميمى و زحمتكش ما اگر در جريان مشكلات و نارسائى‏ها قرار گيرند و ناظر تبعيض‏هاى ناروا نباشند تحمل سختيها براى آنها ناگوار نخواهد بود هنوز ايثارگرى عموم مردم‏را در سالهاى جنگ و كوران مبارزه فراموش نكرده‏ايم.
در اين رهگذر ترويج عملى سنت حسنه امر به معروف و نهى از منكر نقش مؤثرى در اصلاح و ارتقاء فرهنگ عمومى جامعه دارد.
۶ – از آنجائيكه حفظ نظام اسلامى و تقويت اركان آن از اهم واجبات الهى است حضور عناصر مؤمن و كارآمد روحانى در عرصه‏هاى اجرايى قضايى و تقنينى كشور از يك سو و نيز حضور در سنگرهاى ارشاد و وعظ و تبليغ، ائمه جمعه و جماعات، مسئوليت سنگين امروز روحانيت شيعه مى‏باشد ضمن تأكيد بر استقلال حوزه‏هاى علميه كه همواره مورد نظر مقام معظم رهبرى و مراجع عظام تقليد بوده است بايد اذعان داشت كه توجه به نيازهاى نظام اسلامى از اهميت بسزايى برخوردار است لذا تربيت عناصر متدين و آشنا با فرهنگ اصيل اسلام ناب محمدى(ره) در حوزه‏هاى علميه از اهميت ويژه‏اى برخوردار مى‏باشد كه مسئولين ذى ربط در شوراى عالى حوزه علميه قم و مديريت حوزه همزمان با توجه به وظيفه اصلى حوزه‏هاى علميه كه همانا تربيت اسلام شناسان و مجتهدين زبده براساس شيوه سلف صالح كه همان اجتهاد سنتى و صاحب جواهرى مى‏باشد بايد به آن اهتمامى خاص مبذول دارند.
۷ – حوزه‏هاى شهرستانى به عنوان محورهاى گسترش فرهنگ اصيل اسلامى و محط تربيت انسانهاى وارسته از اهميت ويژه‏اى برخوردار هستند تقويت اين حوزه‏ها در زمينه‏هاى مختلف تعليم و تعلّم مى‏تواند نقش مؤثرى در حفظ اين پايگاههاى اصيل داشته باشد. در اينجا لازم مى‏دانيم متواضعانه از كليه فضلاء و اساتيد و طلاب محترمى كه مى‏توانند با هجرت مقدس خويش به اين مراكز علمى زمينه بسط و گسترش و تقويت حوزه‏هاى دينى را فراهم نموده درخواست نمائيم كه به اين رسالت بزرگ روحانيت شيعه جامه عمل بپوشانند تا در آينده نه چندان دورى شاهد صدها حوزه علميه قوى و مؤثر در سراسر ايران بلكه سراسر جهان باشيم.
۸ – ضمن تشكر از تلاش‏هاى انجام گرفته توسط شوراى عالى حوزه علميه قم و مديريت محترم حوزه علميه و كليه دست اندركاران اجرائى اداره حوزه مقدسه علميه قم و حوزه‏هاى علميه سراسر كشور لازم مى‏دانيم توجه اين عزيزان را به اتخاذ تدابير و انجام بيشتر فعاليت‏هايى كه موجبات رشد و ارتقاء تحصيلى و معنوى طلاب را فراهم مى‏سازد جلب نموده از اين عزيزان درخواست مى‏نمايد كه نسبت به حل مشكلات امور معيشتى طلاب اهتمام بيشترى ورزند تا اين سربازان اسلام با فراغت بيشترى و فارغ از هرگونه دغدغه زندگى بتوانند به مسئوليت‏هاى خويش عمل نمايند. در اين رهگذر لازم است از طرح‏ها و نظرات طلاب و فضلاء و اساتيد محترم در زمينه‏هاى امور آموزشى – پژوهشى فرهنگى اجرائى و ساير جنبه‏هاى علمى – آموزشى حسن استفاده را نموده با تشكيل گروههاى كارشناسى و مشاركت اعضاء محترم مجمع نمايندگان فضلاء و طلاب حوزه علميه قم و ساير صاحبنظران در چارچوب رهنمودهاى مراجع عظام و مقام معظم رهبرى «ادام اللَّه اظلالهم» به وظيفه خطير خويش كه همانا خدمت به طلاب عزيز است بيش از پيش عمل نمايند.
در خاتمه لازم مى‏داند از تلاش‏ها و مجاهدت‏هاى پى‏گير شما عزيزان در سنگر علم و اجتهاد و فقاهت با توجه به تمامى كمبودها كه به يك معنا سند افتخار روحانيت شيعه است و على‏رغم تمامى طعنه‏ها و احياناً تهمت‏هاى ناروا از كمترين امكانات مادى در حوزه‏هاى علميه برخوردار مى‏باشيد و با ساده زيستى و حضور جدى در عرصه تعليم و تعلّم، ابلاغ و نشر تعاليم اسلام و اجراء احكام الهى به حفظ و ترميم و بالندگى و نمو ميراث اسلاف صالح خود اهتمام داريد تشكر نمايد.
البته تمامى اين زحمات و مشكلات در سايه عنوان سربازى امام زمان ارواحنا لتراب مقدمه الفداء گوارا بوده و افتخارى وصف ناشدنى است.
جامعه مدرسين حوزه علميه قم وظيفه خود مى‏داند كه اعلام نمايد كه همواره آماده است از نظرات و انتقادات و پيشنهادات شما اساتيد و فضلاء و طلاب محترم حوزه‏هاى علميه در زمينه‏هاى مختلف خصوصاً مسائل مربوط به حوزه و روحانيت استفاده نمايد و رجاء واثق دارد كه عنايت و توجه شما سربازان مكتب اهل‏بيت: خصوصاً با ارائه طرحهاى مفيد و سازنده مى‏تواند نقش مؤثرى در پيشبرد اهداف عاليه اسلام ناب ايفا نمايد.
خداوندا حوزه‏هاى علميه، اين سنگرهاى پاسدارى از فقاهت و اسلام ناب را تا ابد پا برجا بدار.
خداوندا شهداء روحانيت و حوزه‏ها را از نعم بى‏كران رزق حضور خويش بهره‏مند فرما.
خداوندا ارواح مطهر علماء اسلام و مراجع بزرگوار تقليد، امام راحل(ره) را به اعلى درجات قرب خويش مفتخرساز.
خداوندا سايه مراجع عظام تقليد و مقام معظم رهبرى را بر حوزه‏هاى علميه شيعه مستدام بدار.
خداوندا توان علماء و روحانيت شيعه را در خدمت به دين خود افزون بدار.

والسلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته
جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏