استفتاء از حضرات آیات الله العظام آقای میلانی و آقای مرعشی راجع به وظیفه وعاظ و سخنگویان دینی در ماه رمضان
در دی ماه ۱۳۴۳
پس از اهداء سلام به عرض عالی میرساند: نظر به اینکه ماه مبارک رمضان در پیش است و طلاب و محصلین حوزه ی علمیه ی قم برای ترویج و تبلیغ عازم مسافرت هستند پیوسته به این جانبان مراجعه کرده سؤال میکنند چنانچه از طرف دولت تضییقاتی نسبت به مسائل روز و هدف عالی روحانیت و تجلیل از مقام حضرت آیت الله العظمی آقای خمینی مدظله واقع شود وظیفه چیست؟ ما بر خود لازم دانستیم از مراجع عالیقدر کسب تکلیف کنیم. مستدعی است حضرت عالی صریحاً وظیفه را تعیین فرمایید. اَدامَ اللهُ ظِلَّمْ.
مهدی الحسینی الروحانی، ربانی شیرازی، حسینعلی منتظری، ناصر مکارم، محمد محمدی ، عبدالعظیم محصلی، علی مشکینی ، سید محمد رضا سعیدی، محمد مفتح، ابراهیم امینی ، حسین تقوی، علی اکبر مسعودی، عبدالله جوادی، احمد آذری قمی، احمد جنتی ، حسین شب زنده دار، حسین نوری ، هاشم تقدیری، محمد حسین مسجد جامعی، محمد تقی مصباح ، سید جلال الدین طاهری، محمد موحدی لنکرانی ، صالحی نجف آبادی، ابوالقاسم خزعلی ، سید محمد باقر ابطحی، جعفر سبحانی ، هاشمی، مهدی الحائری، سید یوسف تبریزی، قدوسی، سید حسن طاهری ، علی قدیری.
دی / ۱۳۴۳
پاسخ حضرت آیت الله میلانی
السلام علیکم دمتم و دامت معالیکم، مراتب فضل و تقوی و دلسوزی شما آقایان فضلاء و مدرسین نسبت به مقررات اسلامی، همین اقتضاء را دارد که نسبت به آینده ی این مملکت بیدار بوده و با روشنبینی کامل طلاب محترم را رهبری نمایید.
در خصوص وظیفه ی گویندگان و طلاب معظم که سؤال نمودهاید التبه نوشتههایی را که پس از تبعید حضرت آیت الله خمینی دامت برکاته نوشتهام و در آنجا به طور صریح و مشروع هدف و وظیفه را شرح دادهام، ملاحظه نمودهاید. مجدداً تذکر میدهم وظیفه ی روحانیون و خدمتگزاران حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه این است که در مواقع مناسب بالخصوص در ماه مبارک رمضان و در این اوان به مفاد آیه مبارکه لیتفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم و آیه ی مبارکه ی کنتم خیر امه ی اخرجت للناس تأمرون بالمعروف تنهون عن المنکر و حدیث شریف اذا ظهرت البدع فعلی العالم ان یظهر علمه رفتار نمایند. البته آقایان به وظایف آشنا و به اوضاع روشن هستید و به وظیفهای که آقای آیت الله خمینی برای اهل علم معین فرمودهاند توجه دارید. لازم است که با منطق متین و مستدل و با مراقبت آرامش و جلوگیری از انقلاب و شورش مصالح و مفاسد را بیان نموده و انواع تعدیات و ظلم و ستم و اختناق شدید و تجاوزاتی که به حریم دین و مملکت مذهبی وارد شده و پایمال شدن حقوق ملت و گرفتاریهای اقتصادی و غیره و گرفتاری و زندانی شدن علماء و خطبا و دانشمندان تذکر دهید و به مردم هدف روحانیت را که عظمت اسلام و اجرای قوانین آن به صورت کامل و جلوگیری از دخالت بیگانگان و عمال آنان در مقدرات این کشور، شرح داده و گفته شود هیچگاه روحانیت شکست نخورده و نمیخورد و از اهداف عالیه ی خود دست بر نمیدارد و به حول الله و قوته. وظیفه ی ملت اسلامی است از روحانیت که توأم به دین و مذهب است پشتیبانی نمایند و پشتیبانی خود را آشکارا اظهار بدارند و از درگاه حضرت احدیت جل و علا صریحا بازگشت آقای آیت الله خمینی را مسئلت نمایند، و نیز برای خدا در این زمستان سرد به فکر مستمندان و بینوایان باشند و به قدر امکان مواسات نمایند. بالجمله آقایان اهل علم و مبلغین بلکه همه طبقات نبایستی سکوت اختیار کنند که حضرت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرموده: السکوت اخ الرضا، من لم یکن معنا کان عدوا لنا و نیز فرمود الراضی بعمل قوم کالداخل فیه معهم.
امید است از برکات حضرت ولی عصر ارواحنا فداه که ملجاء و پناه روحانیت بلکه امت اسلامی است به اسرع وقت مشکلات مرتفع و به احسن وجه ناراحتیها برطرف گردد.
حسبناالله و نعم الوکیل.
محمد هادی الحسینی المیلانی
مشهد مقدس ۲۵ شعبان المعظم ۸۴
۹/۱۰/۱۳۴۳
پاسخ حضرت آیت الله نجفی مرعشی
در خصوص وظیفه ی گویندگان کرام و آقایان طلاب عظام که سؤال فرمودهاید البته متوجهیدکه در این مورد پس از تعبید المجاهد فی سبیل الله حضرت مستطاب آیت الله خمینی دامت برکاته چه در منبر شفاهاً و چه در منشورات کتباً گفته و نوشتهام و در آنجا به طور صریح و مشروح هدف و وظیفه را شرح دادهام. مجدداً نیز تذکر میدهم که وظیفه ی روحانیون و خدام شرع انور این است که مردم را به وظایف دینی خود آشنا نموده و احکام الهیه را مشروحاً بیان فرمایند و مناسب است بالخصوص که ماه مبارک رمضان در پیش میباشد به مفاد آیه ی شریفه ی «فلو لا نفر من کل فرقه لیتفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون» و آیه ی مبارکه ی: کنتم خیر امه اخرجت للناس تأمرون بالمعروف تنهون عن المنکر و حدیث شریف اذا ظهرت البدع فعلی العالم ان یظهر علمه رفتار نمایند. و البته این معنی را با منطقی محکم و مستدل با مراقبت آرامش و جلوگیری از انقلاب و شورش بیان نمایند و مصالح و مفاسد و انواع تضییقات که بر عموم طبقات بالاخص جامعه ی روحانیت وارد شده تذکر دهند.
امید است مؤمنین هم کماکان به پشتیبانی خود از اهداف مقدسه روحانیت که عبارت از اجرای قوانین دین و مذهب است ادامه دهند.
و نیز برای رضای خداوند متعال در این زمستان سرد به فکر مستمندان و بی نوایان باشند و به قدر امکان از انفاقات خود درباره ی آنها دریغ نفرمایند. و انشاءالله تعالی عموم آقایان خطباء و محصلین علوم دینیه و برادران دینی در این ماه جهت گرفتاریهای عمومی بالاخص استخلاص حضرت آیت الله خمینی دامت برکاته از دعا مضایقه نفرمایند. حسبناالله و نعم الوکیل نعم المولی و نعم النصیر.
حرره الراجی شهاب الدین الحسینی المرعشی النجفی عفی عنه
۲۷ شعبان ۱۳۸۴ قمری برابر با ۱۱/۱۰/۱۳۴۳ شمسی