آیت الله عباس کعبی

عباس کعبی

تولد و دوران‌ کودکی‌
حضرت حجه الاسلام والمسلمین عباس کعبی حجه‌الاسلام‌ والمسلمین‌ کعبی‌ در سال‌ ۱۳۴۱ هجری‌ شمسی‌ در منطقه‌ لشکرآباد اهواز و در میان‌ خانواده‌ای‌ متدین‌ و معتقد به‌ مبانی‌ مستحکم‌ اسلام‌ به‌ دنیا آمد. عشق‌ به‌ اهل‌ بیت‌(ع‌) و روحانیت‌ شیعه‌ از وی‌ انسانی‌ متدین‌ و مجاهد ساخته‌ و در همان‌ دوران‌ نوجوانی‌ او را به‌ خدمت‌ در راه‌ تعالی‌ اسلام‌ و تشیع‌ علاقه‌مند ساخته‌ بود.

دوران‌ تحصیل‌
حجت ‌الاسلام‌ والمسلمین‌ کعبی‌ تحصیلات‌ ابتدائی‌ و راهنمایی‌ را در مدارس‌ اهواز سپری‌ نمود. شرکت‌ وی‌ در مجالس‌ و محافل‌ مذهبی‌ و حضور علمایی‌ همچون‌ حاج‌ شیخ‌ صالح‌ طرفی‌ و مرحوم‌ حاج‌ سید عبدالمطلب‌ جزایری‌ در مسجد جامع‌ لشکرآباد سبب‌ شد تا در سن‌ سیزده‌ سالگی‌ و بنا به‌ توصیه‌ پدر همزمان‌ باتحصیل‌ در مقطع‌ دبیرستان‌ به‌ مدرسه‌ علمیه‌ آیه‌الله‌ کرمی‌ رفته‌ دروس‌ حوزوی‌ را فرا گیرد.

وی‌ در سال‌ ۱۳۵۵ به‌ حوزه‌ علمیه‌ اهواز رفته‌ به‌ صورت‌ رسمی‌ تحصیلات‌ حوزوی‌ خود را پی‌ می‌گیرد. با اوج‌گیری‌ انقلاب‌ و حضور جدی‌ در مبارزات‌ پیش‌ از انقلاب‌ و نیز فعالیتهای‌ پس‌ از انقلاب‌ و شروع‌ جنگ‌ تحمیلی‌ وقفه‌ای‌ چند ساله‌ در سیر درسی‌ ایشان‌ ایجاد می‌شود اما در سال‌ ۱۳۶۰ مجدداً تحصیلات‌ حوزوی‌ را پی‌ گرفته‌ برای‌ استحکام‌ بنیه‌ علمی‌ خود دروس‌ مقدمات‌ را در مدرسه‌ علمیه‌ امام‌ خمینی‌ اهواز بازآموزی‌ می‌کند.

در سال‌ ۱۳۶۴ به‌ قم‌ مهاجرت‌ کرده‌ و پس‌ از اتمام‌ دوره‌ سطح‌ در درس‌ خارج‌ حضرات‌ آیات‌ میرزا جواد تبریزی‌، وحید خراسانی‌، مکارم‌ شیرازی‌، صافی‌ گلپایگانی‌، جعفر سبحانی‌، سیدکاظم‌ حائری‌ و سیدمحمود هاشمی‌ شاهرودی‌ شرکت‌ کرد.

حجه‌الاسلام‌ والمسلمین‌ کعبی‌ با اهتمام‌ ویژه‌ای‌ که‌ به‌ مباحث‌ تفسیری‌ و معارف‌ اسلامی‌ داشت‌ از محضر حضرات‌ آیات‌ مشکینی‌، جوادی‌ آملی‌، مصباح‌ یزدی‌ و مظاهری‌ کسب‌ فیض‌ نمود.

وی‌ در طول‌ سالهای‌ تحصیل‌ خود در درسهای‌ اخلاق‌ شرکت‌ می‌جست‌ و به‌ تهذیب‌ نفس‌ ـ به‌ عنوان‌ مهمترین‌ دغدغه‌ درسی‌ خود ـ اهمیت‌ بسیار می‌داد.

حجه‌الاسلام‌ والمسلمین‌ کعبی‌ همزمان‌ به‌ تحصیل‌ در دانشگاه‌ نیز پرداخته‌ مقطع‌ کارشناسی‌ رشته‌ حقوق‌ از مجتمع‌ آموزش‌ عالی‌ قم‌ و مقطع‌ کارشناسی‌ ارشد رشته‌ حقوق‌ عمومی‌ دانشکده‌ حقوق‌ دانشگاه‌ تهران‌ را به‌ پایان‌ رساند.

فعالیتهای‌ علمی‌ و فرهنگی‌
حجه‌الاسلام‌ والمسلمین‌ کعبی‌ فعالیتهای‌ بسیاری‌ را در زمینه‌ تدریس‌ و تألیف‌ به‌ انجام‌ رسانده‌ است‌. او تدریس‌ علوم‌ دینی‌ را از آغازین‌ سالهای‌ طلبگی‌ شروع‌ کرده‌ و تاکنون‌ به‌ تدریس‌ دروس‌ بسیاری‌ از جمله‌ تدریس‌ کتابهای‌ لمعه‌، رسائل‌، مکاسب‌، حلقات‌ اصول‌ شهید صدر و نیز شش‌ سال‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ توفیق‌ یافته‌ است‌. همچنین‌ مباحثی‌ نظیر علوم‌ حدیث‌، درایه‌، نهج‌ البلاغه‌، تاریخ‌ اسلام‌، ولایت‌ فقیه‌، فلسفه‌ و فقه‌ روابط‌ بین‌الملل‌ را بارها تدریس‌ فرموده‌اند.

استاد کعبی‌ در دانشگاه‌ نیز دروسی‌ همچون‌ فلسفه‌ حقوق‌، فلسفه‌ سیاست‌، نظام‌ حقوقی‌ در اسلام‌، دولت‌ و نظام‌ سیاسی‌ در اسلام‌، حقوق‌ کار و… را بارها تدریس‌ کرده‌ است‌. وی‌ همچنین‌ بیش‌ از پنجاه‌ دوره‌ حقوق‌ اساسی‌ را تدریس‌ کرده‌ است‌.

او در زمینه‌ مباحث‌ فقهی‌ و حقوقی‌ دارای‌ تألیفات‌ بسیاری‌ است‌ که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ کتاب‌ «الحصیله‌ فی‌ حکم‌ الجهاد الابتدائی‌ فی‌ عصر الغیبه‌»، «احکام‌ المیت‌»، «النظام‌ القانونی‌ فی‌ الاسلام‌ مقارناً بالنظم‌ الوضعیه‌ المعاصره‌»، «فلسفه‌ سیاست‌» و… اشاره‌ کرد. بسیاری‌ از جزوات‌ و دستنوشته‌های‌ ایشان‌ به‌ عنوان‌ کتب‌ درسی‌ در مراکز حوزوی‌ و دانشگاهی‌ در حال‌ تدریس‌ است‌. جزواتی‌ نظیر «علوم‌ الحدیث‌ و الدرایه‌»، «مصادر الحدیث‌»، «مجموعه‌ درسهایی‌ از نهج‌ البلاغه‌»، «ضمانت‌ اجرائی‌ قانون‌ اساسی‌»، «تبیین‌ ولایت‌ فقیه‌ از منظر فقهی‌، حقوقی‌ و سیاسی‌».

ارائه‌ مقالات‌ علمی‌ در همایشها، ضمن‌ طرح‌ راهکارهای‌ مناسب‌ در حل‌ برخی‌ معضلات‌ و پرسشهای‌ فقهی‌ و حقوقی‌ از ویژگیهای‌ بارز استاد کعبی‌ است‌. بیشترین‌ این‌ مقالات‌ در زمینه‌های‌ فقهی‌ و حقوقی‌ بوده‌ که‌ از جمله‌ آنها می‌توان‌ به‌ «نوآوریهای‌ فقهی‌ آیه‌الله‌ نائینی‌ و آیه‌الله‌ شیخ‌ فضل‌ الله‌ نوری‌»، «کنکاشی‌ در اختیارات‌ رهبری‌»، «شیوه‌ مجازات‌ اسلامی‌ و اجرای‌ علنی‌ حدود» و دبیر علمی‌ همایش‌ مردم‌ سالاری‌ دینی‌ که‌ مجموعه‌ مقالات‌ آن‌ در دو مجلد منتشر گردید، اشاره‌ کرد.

او در کارنامه‌ خود سفرها و مصاحبه‌های‌ علمی‌ بسیاری‌ را به‌ ثبت‌ رسانده‌ که‌ حضور در کنفرانس‌ دین‌ و توسعه‌ دانشگاه‌ بیروت‌ و انجام‌ مصاحبه‌ و مناظره‌ با آقای‌ تیموتی‌ ویلیام‌ واترز استاد دانشگاه‌ هاروارد در کنفرانس‌ حقوق‌ بشر از آن‌ جمله‌اند.

برخی‌ از فعالیتهای‌ او در این‌ عرصه‌ به‌ شرح‌ زیر است‌:
۱- مدیریت‌ مدرسه‌ تخصصی‌ فقه‌ و حقوق‌ مرکز جهانی‌ علوم‌ اسلامی‌ و عضویت‌ در هیأت‌ علمی‌ آن‌
۲- عضویت‌ در کمیته‌ علمی‌ قضا و حقوق‌ اسلامی‌ مرکز مدیریت‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌
۳- عضویت‌ در هیأت‌ علمی‌ موسسه‌ آموزشی‌، پژوهشی‌ امام‌ خمینی‌(ره‌)
۴- همکاری‌ علمی‌ با مرکز تحقیقات‌ فقهی‌ قوه‌ قضائیه‌
۵- همکاری‌ علمی‌ با مرکز تحقیقات‌ فقهی‌، حقوقی‌ شورای‌ نگهبان‌ از بدو تأسیس‌
۶- عضویت‌ در هیأت‌ تحریریه‌ فصلنامه‌ تخصصی‌ فقه‌ اهل‌ بیت‌ (عربی‌) و معرفت‌ فلسفی‌
۷- ناظر علمی‌ گروه‌ حقوق‌ و سیاست‌ دفتر مطالعات‌ و پژوهشهای‌ فرهنگی‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌
۸- نایب‌ رئیس‌ مجمع‌ نمایندگان‌ طلاب‌ و فضلای‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌
۹- استاد راهنمای‌ پایان‌ نامه‌ها در مقاطع‌ کارشناسی‌ ارشد و دکترای‌ فقه‌ و حقوق‌ در حوزه‌ و دانشگاه‌
۱۰- سخنرانی‌ در سمینارها و نشستهای‌ فرهنگی‌، علمی‌ و سیاسی‌ نهادها و مراکزی‌ همچون‌ شورای‌ سیاستگذاری‌ ائمه‌ جمعه‌، نمایندگی‌ ولی‌ فقیه‌ در دانشگاهها، بسیج‌ دانشجویی‌ و…

فعالیتهای‌ سیاسی‌
فعالیتهای‌ علمی‌ و فرهنگی‌، استاد کعبی‌ را از فعالیتهای‌ گوناگون‌ در عرصه‌ سیاست‌ باز نداشته‌ است‌. او که‌ هماره‌ پایبندی‌ خود را به‌ امام‌(ره‌)، نظام‌ و ارزشهای‌ انقلاب‌ اعلام‌ داشته‌ از سنین‌ نوجوانی‌ در فعالیتهای‌ مبارزاتی‌ پیش‌ از انقلاب‌ حضوری‌ جدی‌ داشته‌ است‌.

پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ در جهاد سازندگی‌ در زمینه‌ محرومیت‌ زدایی‌ و توزیع‌ زمین‌ برای‌ خانه‌ سازی‌ محرومان‌ و نیز مبارزه‌ با گرانفروشی‌ حضوری‌ جدی‌ داشت‌.

با شروع‌ جنگ‌ تحمیلی‌ وارد سپاه‌ پاسداران‌ انقلاب‌ اسلامی‌ شد و فعالیت‌های‌ فرهنگی‌ و نظامی‌ خود را در بخش‌ عربی‌ سپاه‌ آغاز کرد. در سال‌ ۱۳۶۰ به‌ لبنان‌ رفت‌ و همراه‌ با شهید سید عباس‌ موسوی‌ دبیرکل‌ سابق‌ حزب‌ الله‌ لبنان‌ و سیدحسن‌ نصرا… به‌ سازماندهی‌ تشکیلات‌ حزب‌ الله‌ پرداخت‌.

او مدت‌ ۴۶ ماه‌ از عمر خود را در جبهه‌های‌ دفاع‌ مقدس‌ گذرانده‌ و دو بار نیز در مناطق‌ عملیاتی‌ مجروح‌ شده‌ است‌.

از جمله‌ فعالیتهای‌ حجه‌الاسلام‌ والمسلمین‌ کعبی‌ در این‌ عرصه‌ عضویت‌ در مجلس‌ خبرگان‌ رهبری‌، مخبری‌ کمیسیون‌ سیاسی‌ ـ اجتماعی‌، نائب‌ رئیسی‌ کمیسیون‌ حراست‌ و پاسداری‌ از ولایت‌ فقیه‌ و نیز عضویت‌ در کمیسیون‌ تحقیق‌ است‌. استاد کعبی‌ هم‌ اکنون‌ عضو جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ و از حقوقدانان‌ شورای‌ نگهبان‌ است‌.