آیت الله احمد جنتی

احمد جنتی

تولد و دوران‌ کودکی‌:
آیه‌ الله احمد جنّتی‌ در سوم‌ اسفند ۱۳۰۵ هجری‌ شمسی‌ در روستای‌ لادان‌ از بلوک‌ ماربین‌، واقع‌ در سه‌ کیلومتری‌ غرب‌ شهرستان‌ اصفهان‌، چشم‌ به‌ جهان‌ گشود. پدرش‌ مرحوم‌ ملا هاشم‌ از روحانیون‌ وارسته‌ و بزرگی‌ بود که‌ از شنبه‌ تا چهارشنبه‌ در شهر اصفهان‌ حضور داشت‌ و به‌ تدریس‌ علوم‌ حوزوی‌ می‌پرداخت‌ و روزهای‌ پایانی‌ هفته‌ را در روستا به‌ سر می‌برد. مردم‌ روستای‌ او که‌ بیشتر کشاورز و دامدار بودند و عمدتاً از نظر اخلاقی‌ در جایگاه‌ مناسبی‌ قرار داشتند، اگر دچار اختلافی‌ می‌شدند برای‌ حل‌ و فصل‌ مسائل‌ خود به‌ او مراجعه‌ می‌کردند، وی‌ تا پایان‌ عمر رابطه‌اش‌ را با حوزه‌ علمیه‌ اصفهان‌ قطع‌ نکرد و از محضر عالمان‌ بزرگی‌ همچون‌ حاج‌ آقا رحیم‌ ارباب‌ و حاج‌ سید علی‌ نجف‌ آبادی‌ بهره‌ برده‌ بود در آمدش‌ منحصر به‌ وجوه‌ شرعی‌ و یا از طریق‌ وعظ‌ و خطابه‌ بود. او یک‌ فرزند بیشتر نداشت‌. مادر آیه‌ الله احمد جنّتی‌ نیز زنی‌ پاک‌ و صبور بود و علاوه‌ بر خانه‌ داری‌، قرآن‌ و برخی‌ از کتب‌ دینی‌ را تدریس‌ و بعضی‌ از جلسات‌ مذهبی‌ را نیز اداره‌ می‌کرد و با صبر و قناعت‌، زندگی‌ می‌گذارند.

دوران‌ تحصیل‌:
در زادگاه‌ آیه‌ الله جنّتی‌ و کل‌ آن‌ منطقه‌ مدرسه‌ای‌ وجود نداشت‌؛ از این‌ رو او به‌ مکتب‌ خانه‌ رفت‌ و خود، اندکی‌ از دروس‌ جدید را خواند و بعدها در قم‌، مقداری‌ زبان‌ انگلیسی‌ فرا گرفت‌. او دوره‌ ادبیات‌ عرب‌ و مقدمات‌ سطح‌ را تا سال‌ ۱۳۲۴ در حوزه‌ علمیه‌ اصفهان‌ خواند. دوران‌ نوجوانی‌ او با اختناق‌ رضاخانی‌ همراه‌ بود: پوشیدن‌ لباس‌ روحانی‌ برای‌ بسیاری‌ از طلاب‌ ممنوع‌ شده‌ بود؛ آنها می‌بایست‌ برای‌ پوشیدن‌ آن‌ لباس‌، مجوّز دریافت‌ کنند و تنها به‌ تعداد کمی‌ از آنان‌ مجوز داده‌ می‌شد. عمامه‌ها را از سر طلاب‌ برمی‌ داشتند؛ کلاههای‌ نمدی‌ را پاره‌ می‌کردند؛ از سر زنان‌ چادر بر می‌داشتند؛ مجالس‌ روضه‌ به‌ تعطیلی‌ کشیده‌ شده‌ بود و مساجد به‌ خلوتی‌ می‌گرایید و … آیه‌ الله جنّتی‌ خود، از نزدیک‌ شاهد چنین‌ روزگاری‌ بود.

او پس‌ از تکمیل‌ مقدمات‌ و طی‌ کردن‌ برخی‌ از دروس‌ سطح‌، به‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ آمد تا از محضر عالمان‌ و فرزانگان‌ آن‌ دیار نیز بهره‌ ببرد. با ورود به‌ قم‌ به‌ تکمیل‌ دروس‌ دوره‌ سطح‌ پرداخت‌ و در درس‌ خارج‌ بزرگانی‌ همچون‌ آیه‌ الله العظمی‌ بروجردی‌(ره‌) و امام‌ خمینی‌(ره‌) شرکت‌ می‌جست‌. در این‌ مدت‌ از شرکت‌ در بحث‌های‌ اخلاق‌ و تفسیر نیز غافل‌ نماند. او در این‌ مدت‌ در مدرسه‌ فیضیه‌ و حجتیه‌ حجره‌ داشت‌.

استادان‌ و دوستان‌:
آیه‌ الله جنّتی‌ بخشی‌ از دروس‌ مقدمات‌ را نزد پدرش‌ و بخشی‌ را نزد مرحوم‌ سید ابوالقاسم‌ هرندی‌ خواند. او بخشی‌ از معانی‌ و بیان‌ را نزد مرحوم‌ سید محمد باقر ابطحی‌ و بخشی‌ دیگر را نزد حاج‌ شیخ‌ احمد فیاض‌ فرا گرفت‌ و معالم‌ را نزد مرحوم‌ حاج‌ شیخ‌ علی‌ مشکاتی‌ آموخت‌.

در قم‌ شرح‌ لمعه‌ را نزد مرحوم‌ شهید صدوقی‌ آموخت‌ و برای‌ آموختن‌ بخشی‌ از رسائل‌ و قوانین‌ به‌ نزد مرحوم‌ آیه‌ الله بهاءالدینی‌ رفت‌. بخشی‌ از کتاب‌ مکاسب‌ را نزد مرحوم‌ حاج‌ سید محمد باقر طباطبایی‌ بروجردی‌ فرا گرفت‌. و برای‌ آموختن‌ کفایه‌ به‌ نزد مرحوم‌ حاج‌ شیخ‌ عبدالجواد اصفهانی‌ و مرحوم‌ مجاهدی‌ رفت‌. بخشی‌ از مکاسب‌ را نیز نزد مرحوم‌ حاج‌ آقا روح‌ الله کمالوند آموخت‌.

با تکمیل‌ دوره‌ سطح‌ به‌ درس‌ خارج‌ بزرگانی‌ چون‌ آیه‌ الله العظمی‌ بروجردی‌(ره‌)، آیه‌ الله العظمی‌ گلپایگانی‌، آیت‌ الله‌ العظمی‌ حجّت‌ کوه‌ کمره‌ای‌(ره‌) و آیه‌ الله العظمی‌ امام‌ خمینی‌(ره‌) رفت‌ و سالها در درس‌ فقه‌ و اصول‌ ایشان‌ به‌ طور جدی‌ شرکت‌ کرد. او در طی‌ این‌ سالها در بعضی‌ از درسهای‌ اخلاق‌ نیز شرکت‌ می‌نمود،تا علاوه‌ بر آموختن‌ علم‌، عمل‌ به‌ آنها را نیز فراگیرد.

آیه‌ الله احمد جنتی‌ در دوران‌ تحصیل‌ خود با فضلائی‌ چون‌ شهید سعیدی‌، شیخ‌ محسن‌ حرم‌پناهی‌، شهید مفتح‌، سید کرامت‌الله‌ ملک‌ حسینی‌، شیخ‌ ابوالقاسم‌ خزعلی‌ و شیخ‌ محمد علی‌ موحدی‌ کرمانی‌ به‌ مباحثه‌ درس‌ می‌پرداخت‌ و با بزرگانی‌ چون‌ شهید بهشتی‌، شهید قدوسی‌، آیه‌ الله مصباح‌ یزدی‌، آیه‌ الله سبحانی‌، آیه‌ الله مشکینی‌ و آیه‌ الله امینی‌ رابطه‌ دوستانه‌ و مصاحبت‌ داشت‌.

فعالیتهای‌ علمی‌ و فرهنگی‌:
آیه‌ الله جنتی‌ تا کنون‌ آثار علمی‌ و فرهنگی‌ فراوانی‌ از خود بر جای‌ نهاده‌ است‌. او مدت‌ چهارده‌ سال‌ در مدرسه‌ علمیه‌ حقانی‌ به‌ تدریس‌ دروس‌ دوره‌ مقدمات‌ و سطح‌ پرداخته‌ است‌. مدرسه‌ علمیه‌ حقانی‌، مدرسه‌ای‌ بود که‌ با هزینه‌ یکی‌ از تاجران‌ با تقوای‌ زنجان‌ و با مدیریت‌ شهید قدوسی‌ آغاز به‌ کار کرد. این‌ مدرسه‌ که‌ بسیاری‌ از بزرگان‌ کنونی‌ حوزه‌، در اداره‌ آن‌ شرکت‌ داشتند، با ابتکار شهید بهشتی‌ و با طرحی‌ نو و شیوه‌ای‌ تازه‌ در تدریس‌ و تحصیل‌ و با برنامه‌ای‌ منسجم‌ و امروزی‌، به‌ تربیت‌ و آموزش‌ طلاب‌ از مقدمات‌ تا سطح‌ می‌پرداخت‌ که‌ بسیاری‌ از مدیران‌ و متصدیان‌ امور قضایی‌ و اصحاب‌ فرهنگ‌ و پژوهشگران‌ امروز جامعه‌ در آن‌ پرورش‌ یافتند. طلاب‌ این‌ مدرسه‌ در بسیاری‌ از فعالیتهای‌ علمی‌ و سیاسی‌ دوره‌ طاغوت‌ و پس‌ از آن‌، در اداره‌ و برنامه‌ریزی‌ علمی‌ و فرهنگی‌ سیاسی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ شرکت‌ کردند و این‌ حاصل‌ تلاش‌ استادان‌ این‌ مجموعه‌، از جمله‌ آیه‌ الله احمد جنتی‌ بود.

آیه‌ الله جنتی‌ به‌ ترجمه‌ برخی‌ از کتب‌ حدیث‌ پیشینیان‌، از جمله‌ «اثبات‌ الهداه‌»، «ایقاظ‌ الهجعه‌»، «تحف‌العقول‌» و «المواعظ‌ العددیه‌» پرداخته‌ است‌.

فعالیتهای‌ سیاسی‌:
فعالیتهای‌ علمی‌ و فرهنگی‌ و تحصیل‌ فقه‌ و اصول‌ مانع‌ فعالیتهای‌ سیاسی‌ آیه‌ الله جنتی‌ نگردید. فعالیتهای‌ سیاسی‌ در پرونده‌ زندگانی‌ او گاه‌ بیشتر و بهتر می‌درخشد. آیه‌ الله احمد جنتی‌ پیش‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌، در سخنرانیها، اجتماعات‌ عمومی‌ و جلسات‌ خصوصی‌ همواره‌ به‌ افشای‌ ماهیت‌ پلید حکومت‌ پهلوی‌ و ضرورت‌ براندازی‌ این‌ حکومت‌ وابسته‌ می‌پرداخت‌. او که‌ خود سالها شاگرد مرجع‌ عالی‌ قدر شیعه‌، امام‌ خمینی‌(ره‌) بود، همواره‌ دیگران‌ را به‌ پیروی‌ از راه‌ امام‌(ره‌) دعوت‌ می‌کرد. از سوی‌ دیگر در درون‌ حوزه‌، ضمن‌ ملاقات‌ با علما و مراجع‌، آنها را از آخرین‌ اخبار حرکت‌ انقلابی‌ امام‌ و مردم‌ با خبر می‌ساخت‌.

او با عضویت‌ در جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، به‌ برنامه‌ ریزی‌ هماهنگ‌ برای‌ برپایی‌ راهپیمایی‌ها، نوشتن‌ اعلامیه‌ها و ارتباط‌ با دیگر مراکز مرتبط‌ با نهضت‌ امام‌ خمینی‌(ره‌) ـ همانند جامعه‌ روحانیّت‌ مبارز ـ می‌پرداخت‌. آیه‌ الله جنتی‌ همواره‌ ارتباط‌ خود را با امام‌(ره‌) حفظ‌ می‌کرد تا با الهام‌گیری‌ از ایشان‌، از آخرین‌ فعالیتهای‌ مبارزاتی‌ در قم‌، نجف‌ و دیگر شهرها اطلاع‌ پیدا کند.

او بارها در قم‌، رفسنجان‌ و جزیره‌ خارک‌ مورد تهدید و تعقیب‌ رژیم‌ شاه‌ قرار گرفت‌ و چند بار در قم‌ بازداشت‌ شد. او سه‌ نوبت‌ به‌ زندان‌ رفت‌ و مجموعاً سه‌ ماه‌ زندانی‌ شد و یک‌ بار هم‌ دستگیر و به‌ مدت‌ سه‌ سال‌ به‌ اسدآباد همدان‌ تبعید شد.

فعالیتهای‌ وی‌ پس‌ از انقلاب‌ نیز ادامه‌ یافت‌. با پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در سال‌ ۱۳۵۷، آیه‌ الله جنتی‌ در مسؤولیتها و سنگرهای‌ گوناگونی‌ به‌ ایفای‌ نقش‌ پرداخت‌. نخستین‌ مسؤولیت‌ او پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌، قضاوت‌ در دادگاه‌های‌ انقلاب‌ با حکم‌ امام‌ خمینی‌(ره‌) بود. بر کناری‌ و گاه‌ اعدام‌ قضات‌ دوران‌ حکومت‌ شاه‌، فقدان‌ قوانین‌ و آیین‌ نامه‌های‌ اجرایی‌ در دادگاهها، عدم‌ آشنایی‌ افرادِ مؤمن‌ و انقلابی‌ با سیر اجرایی‌ کار قضاوت‌ و مشکلات‌ متعدد دیگر، کار در دستگاه‌ قضایی‌ سالهای‌ نخستین‌ انقلاب‌ را دشوار ساخته‌ بود. با وجوداین‌ مشکلات‌، بزرگانی‌ چون‌ شهید قدوسی‌، شهید بهشتی‌ و آیه‌ الله جنتی‌ در این‌ عرصه‌ پای‌ نهادند به‌ تدوین‌ و اصلاح‌ ساختار قضایی‌ کشور پرداختند. دستگاه‌ قضایی‌ منسجم‌ امروز کشور ما، حاصل‌ تلاش‌ این‌ عزیزان‌ در آن‌ سالهاست‌.

از مسؤولیتهای‌ مهم‌ آیه‌ الله جنتی‌ عضویت‌ در شورای‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسی‌، از نخستین‌ روزهای‌ تشکیل‌ این‌ نهاد مقدس‌ است‌. شورای‌ نگهبان‌ از نهادهای‌ مهم‌ انقلاب‌ به‌ شمار می‌آید که‌ با وجود آن‌، می‌توان‌ گفت‌ توطئه‌هایی‌ چون‌ داستان‌ مشروطه‌ تکرار نخواهد شد و همواره‌، مصوّبات‌ مجلس‌، از صافی‌ فقه‌ اسلام‌ و قانون‌ اساسی‌ خواهد گذشت‌. این‌ نهاد همواره‌ مورد هجمه‌ دشمنان‌ انقلاب‌ قرار گرفته‌ است‌. آیه‌ الله جنتی‌ در طول‌ عمر ۲۴ ساله‌ این‌ نهاد، بارها با عنوان‌ عضو فقیه‌ این‌ شوری‌، به‌ دفاع‌ از این‌ نهاد و مبانی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ پرداخته‌ است‌.

برخی‌ از فعالیتها و مسؤولیتهای‌ وی‌ پس‌ از انقلاب‌ به‌ شرح‌ زیر است‌:
۱ـ دبیری‌ شورای‌ هماهنگی‌ تبلیغات‌ اسلامی‌
۲ـ ریاست‌ سازمان‌ تبلیغات‌ اسلامی‌
۳ـ نمایندگی‌ امام‌ و رهبری‌ در اتحادیه‌ انجمنهای‌ اسلامی‌ دانش‌ آموزان‌
۴ـ عضویت‌ در شورای‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسی‌ با حکم‌ امام‌ و رهبری‌
۵ـ دبیری‌ شورای‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسی‌
۶ـ امامت‌ جمعه‌ موقت‌ قم‌، کرمانشاه‌ و تهران‌
۷ـ عضویت‌ در شورای‌ پشتیبانی‌ جنگ‌
۸ـ مدیریت‌ در دادگاههای‌ انقلاب‌ اسلامی‌
۹ـ نمایندگی‌ مجلس‌ خبرگان‌ در دوره‌ اول‌ و دوم‌ از استان‌ خوزستان‌ و در دوره‌ سوم‌ از استان‌ تهران‌ و عضویت‌ در هیأت‌ تحقیق‌ مجلس‌ خبرگان‌
۱۰ـ عضویت‌ در مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظام‌
۱۱ـ عضویت‌ در شورای‌ بازنگری‌ قانون‌ اساسی‌
۱۲ـ عضویت‌ در هیأت‌ مؤسس‌ جامعه‌ الزهرا ـ سلام‌ الله‌ علیها ـ با حکم‌ امام‌ (ره‌)
۱۳ـ عضویت‌ در شورای‌ عالی‌ انقلاب‌ فرهنگی‌ با حکم‌ رهبری‌
۱۴ـ عضویت‌ در شورای‌ عالی‌ تبلیغات‌ خارجی‌ با حکم‌ رهبری‌
۱۵ـ مسوؤلیت‌ ستاد احیای‌ امر به‌ معروف‌ و نهی‌ از منکر
۱۶ـ عضویت‌ در کمیسیون‌ صدا و سیما به‌ عنوان‌ نائب‌ رئیس‌
۱۷ـ نمایندگی‌ مقام‌ معظم‌ رهبری‌ در کمک‌ رسانی‌ به‌ مردم‌ بوسنی‌ و هرزگوین‌.

آیه‌ الله احمد جنتی‌ هم‌ اکنون‌ عضو فقها و دبیر شورای‌ نگهبان‌ و امام‌ جمعه‌ موقت‌ تهران‌ است‌ و برخی‌ دیگر از مسؤولیتهای‌ مذکور را نیز به‌ عهده‌ دارد.